Wiosenna alergia u dziecka

Wiosna to wspaniały czas, gdyż odchodzą mroźne dni i jest coraz więcej tych słonecznych, wszystko budzi się do życia. Dzieci bardzo chętnie wychodzą na zewnątrz, spędzają czas na świeżym powietrzu. Pomimo wielu uroków tej pory roku niektórzy muszą borykać się z pewnymi nieprzyjemnymi dolegliwościami. Chodzi tutaj o alergię wiosenną, która wynika z pylenia roślin. Dla wielu dzieci wiąże się to z katarem siennym, łzawieniem oczu, kichaniem i wieloma innymi objawami uczulenia na pyłki. Po czym rodzic może poznać tego typu schorzenie i jak pomóc swojemu dziecku? W wielu przypadkach wystarczające mogą być domowe sposoby, ale warto też wspomóc się leczeniem farmakologicznym, szczególnie przy nasilonych objawach.

 

Skąd ta alergia?

 

Alergia nie jest chorobą, którą można się zarazić od drugiego człowieka, ale boryka się z nią coraz więcej osób każdego roku, w tym dzieci. Pojawia się wobec tego pytanie, z czego to wynika? Rodzice alergików doskonale wiedzą, że problemy nasilają się wiosną, gdy ma miejsce kwitnienie różnych roślin – drzew, kwiatów czy nawet chwastów. Chodzi tutaj o alergię sezonową, którą nazywa się potocznie alergią na pyłki roślin. Z jednej strony ma ona charakter relatywnie łagodny, ale z drugiej jest bardzo uciążliwa, szczególnie dla małych pacjentów. Dolegliwość ta pojawia się zwykle już w dzieciństwie i chociaż istnieją sposoby na odczulenie, to jednak najczęściej stosuje się leczenie objawowe, mające na celu złagodzenie nieprzyjemnych symptomów alergii.

 

Jak to jest, że jedne dzieci nie mają żadnych objawów, a inne każdej wiosny muszą borykać się z szeregiem nieprzyjemnych dolegliwości? Wszystko zależy od układu odpornościowego danego człowieka, a dokładnie jego reakcji na różne alergeny. System immunologiczny jest jak tarcza ochronna, która broni organizmu przed chorobotwórczymi patogenami – wirusami, bakteriami czy pasożytami. Pyłki roślin nie są dla człowieka w żaden sposób szkodliwe, ale problem pojawia się przy nadwrażliwości na nie. Układ odpornościowy może uznać je za alergeny, potencjalnych wrogów, dlatego staje się nadaktywny i uruchamia reakcje obronne. Można powiedzieć, że w przypadku alergii odpowiedź systemu immunologicznego na pyłki jest niewłaściwa, dochodzi do pewnych zaburzeń i niepotrzebnego uwalniania do krwiobiegu substancji mających za zadanie wywołać określoną reakcję alergiczną. To z kolei przekłada się na wystąpienie szeregu objawów.

 

Co przyczynia się do alergii sezonowej?

 

Budząca się do życia przyroda to powód do radości, ale nie dla alergików. Rozpoczyna się okres rozmnażania roślin i krążenia w powietrzu pyłków, które są przenoszone przez wiatr i nawet przez owady. Wystarczy, że osoba zmagająca się z coroczną alergią sezonową znajdzie się w miejscu pylenia, a rozpocznie to całą kaskadę problemów. Niektóre dzieci reagują natychmiast, występuje u nich silna reakcja alergiczna. Inne z kolei mają łagodne objawy, które mogą ograniczać się wyłącznie do kataru siennego i kichania. Trzeba pamiętać o tym, że nie każda roślina zawiera alergizujące pyłki – wpływa na to między innymi ich skład i wielkość. Każdy gatunek roślin ma swój okres pylenia, a do alergii dochodzi w momencie największego natężenia pyłków w powietrzu.

 

W przypadku alergii sezonowej problem stanowią pyłki niektórych traw, drzew i chwastów. Najbardziej uciążliwe jest pylenie traw, ale nie wszystkie zaliczane są do alergizujących. Problemem są reakcje krzyżowe, w wyniku czego alergia na pyłki może być łączona z alergią pokarmową. Trzeba pamiętać o tym, że zboża to również trawy, dlatego po zjedzeniu produktu zawierającego przykładowo mąkę czy otręby, dziecko może mieć objawy alergii. To samo dotyczy spożywania roślin strączkowych czy pomidorów. Okres pylenia traw rozpoczyna się już pod koniec kwietnia, ale największe stężenie alergenów przypada na maj-lipiec. Często uczulającymi gatunkami traw są między innymi: kupkówka pospolita, wiechlina łąkowa, tymotka, żyto, wiechlina łąkowa, kostrzewa czerwona, mietlica pospolita.

 

Problem stanowi też pylenie chwastów, dlatego wizyta na łące czy nawet spacer z dzieckiem po parku może skończyć się wystąpieniem reakcji alergicznej. Bardzo częstą przyczyną alergii wziewnej jest pyłek bylicy. Z kolei do reakcji krzyżowej może dojść po zjedzeniu selera, pietruszki czy marchwi. Uczulać mogą między innymi babka, szczaw, pokrzywa, komosa, ambrozja. Warto też mieć na uwadze to, że do wystąpienia nieprzyjemnych objawów alergii przyczyniają się zarodniki grzybów znajdujące się w powietrzu – są one obecne przez cały rok, ale wiosną ma miejsce wzmożone zarodnikowanie grzybów pleśniowych.

 

Pylenie drzew jest niełatwym czasem dla wielu alergików. Symptomy schorzenia nierzadko pojawiają się już w lutym i towarzyszą pacjentowi przez kilka kolejnych miesięcy. Drzewami produkującymi uczulające pyłki są przede wszystkim leszczyna, olcha, buk, wierzba, brzoza, platan, topola i dąb. Najbardziej problematyczny okazuje się pyłek brzozy, który jest najczęstszą przyczyną alergii sezonowej u dzieci i dorosłych. Silnie alergizuje też pyłek dębu. Duże stężenie pyłku olszy przypada na luty i marzec. W przypadku brzozy jest to kwiecień, a pyłki topoli znajdują się w powietrzu w dużych ilościach pod koniec marca i na początku kwietnia. Stężenie pyłku leszczyny jest średnie – trwa od lutego do marca.

 

Czym objawia się alergia sezonowa u dzieci?

 

Najczęściej występującym objawem reakcji alergicznej wiosną jest katar sienny, czyli alergiczny nieżyt nosa. Kontakt z alergenem sprawia, że zaczyna swędzieć nie tylko nos, ale też oczy i gardło. Dziecko dostaje napadów kichania, z nosa wydostaje się wodnista wydzielina, a oczy łzawią. Kolejnym symptomem alergii sezonowej jest pokrzywka, czyli pojawienie się na skórze swędzących zmian w postaci bąbelków. Dzieci mają tendencję do intensywnego drapania się, przez co rozdrapują bąble pokrzywkowe aż do krwi. Za ich wystąpienie odpowiada nagły wyrzut histaminy do krwiobiegu, co jest jedną z typowych reakcji alergicznych. Może też dojść do wstrząsu anafilaktycznego, co stanowi już poważne zagrożenie nie tylko dla zdrowia, ale też dla życia dziecka. Jest to silna reakcja alergiczna systemu immunologicznego na substancje alergizujące. Objawia się bólem głowy, uczuciem niepokoju i kołatania w klatce piersiowej, osłabieniem, świądem gardła, pokrzywką skórną i wymiotami. Do wstrząsu anafilaktycznego dochodzi najczęściej w wyniku reakcji krzyżowej, czyli po zjedzeniu czegoś, na co pacjent ma uczulenie. Przy ciężkiej postaci alergii może dojść do utraty przytomności i nawet zapaści, wymaga to niezwłocznej interwencji lekarza.

 

Na czym polega leczenie alergii u dzieci?

 

Według przedstawicieli medycyny konwencjonalnej nie można całkowicie wyleczyć alergii, jedynie łagodzić jej objawy. Przy nasileniu dolegliwości stosuje się leczenie objawowe, czyli farmakologiczne. W przypadku alergii na pyłki trudno o unikanie substancji alergizujących w momencie pylenia roślin, ale należy w miarę możliwości zmniejszyć ekspozycję na nie, mieć jak najmniejszy kontakt z substancją uczulającą. Stosuje się także immunoterapię swoistą, która polega na podawaniu szczepionek zawierających alergen, na który jest uczulone dziecko. Ma to na celu nie tylko złagodzenie objawów i zmniejszenie nadwrażliwości systemu immunologicznego na alergen, ale też przeciwdziałanie astmie oskrzelowej. Farmakoterapia skupia się na donosowym podawaniu kortykosteroidów – tabletki, inhalatory, aerozole oraz kromoglikanów i betamimetyków.

 

Jednym z objawów alergii sezonowej może być opuchlizna, a dokładnie obrzęk błony śluzowej. Pomocne okazują się leki o działaniu obkurczającym naczynia krwionośne. Mogą mieć one postać kropli, syropów i tabletek. Stosowane są także leki antyhistaminowe do łagodzenia nieprzyjemnych objawów, przede wszystkim świądu. W aptekach dostępne są różne syropy i tabletki oraz spraye przeciwuczuleniowe do nosa. Oczywiście wszystkie te środki nie leczą alergii, tłumią tylko symptomy. Jeśli rodzic chce ulżyć dziecku w cierpieniach, to warto zdecydować się na odczulanie. Immunoterapię swoistą przeprowadza się w miesiącach poprzedzających pylenie roślin alergizujących, czyli jesienią i zimą. Terapię wstrzymuje się na wiosnę, po czym kontynuuje następnej jesieni.