Boże Narodzenie z dzieckiem – tradycyjnie, bezglutenowo, bezmięsnie

Boże Narodzenie to czas, na który z utęsknieniem czeka niejedno dziecko. Każdy chyba pamięta z czasów swojego dzieciństwa, jak odliczał dni pozostałe do Wigilii. Jednym z powodów są oczywiście prezenty, które dzieciom przynoszą radość i nowe możliwości wspaniałej zabawy. Prezenty to jednak nie wszystko. Liczą się również świąteczne przysmaki, na które dzieci czekają tak samo, jak na gwiazdkowe podarki. Na świątecznym stole znaleźć się mogą dania całkowicie tradycyjne, ale też propozycje bezmięsne i bezglutenowe.

Kuchnia bożonarodzeniowa – więcej niż jedna tradycja

Na kulturę w naszym kraju bardzo często patrzy się jak na monolit, a to duży błąd. Okazuje się, że poszczególne regiony (nawet bardzo małe) mogą znacznie różnić się pomiędzy sobą pod wieloma względami. Szczególnie wyraźnie widać to na przykładzie tradycji kulinarnych, a zwłaszcza świątecznych. Istnieją dania, które prawie wszyscy mieszkańcy naszego kraju kojarzą jednoznacznie z Bożym Narodzeniem. To na przykład świąteczny barszcz z uszkami, czy różnego rodzaju dania z ryb, które je się na Wigilię. Jednak niektóre tradycje charakterystyczne są tylko dla poszczególnych regionów, a w niektórych miejscach, zwyczaje powszechnie uważane za ogólnopolskie, nie są znane.

Zwykły barszcz z uszkami nie wszędzie wygląda tak samo. Można przygotować go ze świeżych albo kiszonych buraków, co w ogromnym stopniu wpływa na smak. Uszka do barszczu w niektórych regionach mają nadzienie wyłącznie z suszonych, zbieranych jesienią grzybów. W innych miejscach nadziewa się je nie tylko grzybami, ale również kapustą. Nie wszędzie na Wigilię jada się zupę grzybową – w niektórych miejscach w naszym kraju zwyczaj ten nie jest znany. Powszechne jest natomiast jedzenie ryb, które uważane są za pożywienie postne (taka właśnie powinna być tradycyjna Wigilia). Na wschodzie Polski na wigilijnym stole obowiązkowo muszą pojawić się pierogi z kapustą. Często znaleźć to można również potrawy z makiem, z tym że gdzieniegdzie preferowane są podawane na słodko kluski z makiem, miodem i orzechami, a gdzie indziej królują makówki. Na wielu polskich wsiach wciąż jada się kutię, choć z całą pewnością niektórzy mieszkańcy naszego kraju nie wiedzą nawet, z czego się ją przyrządza.

Nieco inaczej wygląda sytuacja w Boże Narodzenie i drugi dzień świąt, który w wielu miejscach obchodzony jest równie uroczyście. Najczęściej je się po prostu dość wystawny obiad, przy czym dobór dań jest dość swobodny. W niektórych regionach Polski wciąż jednak kultywowane są tradycje, które każą podawać konkretne, kojarzone właśnie z tym dniem dania.

Bożonarodzeniowe dania baz mięsa – jak najbardziej możliwe

Współcześnie coraz więcej ludzi decyduje się na dietę całkowicie bezmięsną, przy czym istnieje wiele jej wariantów. Najwięcej jest klasycznych wegetarian, dla których jedynym ograniczeniem jest niespożywanie mięsa. Część osób decyduje się na jedzenie ryb i różnorodnych owoców morza. Bardzo popularny jest również weganizm, którego zwolennicy nie jedzą żadnych produktów pochodzenia zwierzęcego, takich jak produkty mleczne, jaja i miód, choć oczywiście również i tu są różne podejścia. Czy można przygotować świąteczny obiad albo wigilijną kolację bez mięsa?

W przypadki Wigilii sprawa jest bardzo łatwa – w polskiej tradycji kulinarnej znaleźć można wiele, całkowicie wegańskich wigilijnych potraw, a niektóre bardzo łatwo można zmodyfikować. Bezmięsny jest barszcz z uszkami, świąteczne pierogi, zupa grzybowa, kluski z makiem i wiele innych. Zdecydowanie trudniej jest poradzić sobie z daniami rybnymi. W przypadku osób, które na co dzień odżywiają się wegetariańsko, problemu w zasadzie nie ma, bo braku ryby w wigilijnym menu nikt specjalnie nie odczuje. Problem w tym, że bardzo często święta spędzane są w większym gronie rodzinnym, a w takim przypadku trudno oczekiwać od wszystkich takich samych przyzwyczajeń żywieniowych. Na szczęście jak do tej pory wymyślono wiele bezmięsnych dań, które z powodzeniem naśladują mięsne smaki. Dobrym przykładem może być na przykład coraz bardziej popularna „seleryba”, czyli odpowiednio spreparowane, długo moczone w marynacie z wodorostów i smażone w panierce, grube plastry selera. Takie danie do złudzenia przypomina smak prawdziwej ryby – potwierdzają to nawet zadeklarowani mięsożercy.

Nieco trudniej jest przygotować świąteczny obiad w bezmięsnej wersji – tradycyjnie na stole pojawiają się tu dania z mięsa. Warto jednak wiedzieć, że sprawa nie jest wcale beznadziejna. W dzisiejszych czasach zwiększającą się ilość wegan i wegetarian zauważyli również producenci żywności. W wielu sklepach znaleźć można wegańskie produkty, z których z łatwością można przygotować obiad nieodbiegający smakiem znacznie od swoich mięsnych odpowiedników. Na świątecznym stole mogą znaleźć się więc bezmięsne kotlety, wegańska wędlina i wiele innych produktów.

Bezglutenowe Boże Narodzenie – jak się do niego przygotować?

Bezglutenowa kuchnia wybierana jest przez dwie, najważniejsze grupy ludzi. Pierwszą z nich są osoby, dla których unikanie spożywania glutenu to wybór czysto dietetyczny, albo co najwyżej związany z lekką nietolerancją tego składnika pokarmowego. W drugiej grupie są osoby, które nie mogą jeść glutenu przez poważne schorzenia, dla których wybór takiej, a nie innej diety może być nawet sprawą życia i śmierci. O ile w każdym z tych dwóch przypadków przygotowanie świątecznego menu jest jak najbardziej możliwe, w drugim wymaga nieco więcej pracy i wiedzy.

Największy problem stanowią oczywiście produkty mączne. Świąteczne pierogi, barszcz z uszkami, czy nawet panierka na rybie muszą więc zostać czymś zastąpione. Na szczęście nie wszystkie rodzaje mąki zawierają gluten. Ciasto na uszka albo pierogi przygotować można na przykład z mąki kukurydzianej, ryżowej, czy gryczanej. Oczywiście, w związku z tym, że mąki te mają nieco inne właściwości od mąki pszennej, ich użycie wymaga pewnych kulinarnych umiejętności. Na szczęście żyjemy w epoce Internetu, w którym sprawdzić można prawie wszystko i w kilka chwil nauczyć się przyrządzać pyszne, bezglutenowe dania. Tradycyjny chleb pszenno-żytni można na świątecznym stole zastąpić kukurydzianym – kupionym albo upieczonym samemu.

Co jednak jeżeli w świątecznych daniach nie może znaleźć się nawet najmniejsza ilość glutenu? Nie wszyscy o tym wiedzą, ale białka zbóż (czyli właśnie gluten) znajdują się dzisiaj w wielu produktach, nie tylko najbardziej oczywistych produktach mącznych. Znaleźć je można również w przyprawach, mrożonkach, sosach, napojach i wielu innych. Dieta prawdziwie bezglutenowa nie może się obejść bez produktów, w których nie ma nawet najmniejszej ilości tego składnika. Na szczęście w dzisiejszych czasach w większości miast znaleźć można sklepy, które oferują produkty glutenfree – dokładnie sprawdzone pod tym kątem. Nawet jeżeli w okolicy nie ma takiego sklepu, nie jest to wielki problem – wysokiej jakości produkty bezglutenowe znaleźć można w wielu sklepach internetowych. Ich ceny obecnie nie są już na szczęście tak wysokie, jak dawniej i nie odbiegają znacznie od cen innych typów żywności.

Święta poza domem – na co należy uważać?

Niezależnie od tego, czy preferujemy tradycyjne dania świąteczne, czy też ich bezmięsne, albo bezglutenowe wersje, w domu mamy zawsze całkowitą kontrolę nad tym, co pojawi się na świątecznym stole. Co jednak zrobić, kiedy planujemy spędzić święta na wyjeździe, w nieznanym miejscu daleko od domu? Przede wszystkim warto poszukać opinii w Internecie. Niestety, ale wybierając obiad w hotelu, czy restauracji, nie zawsze mamy całkowitą pewność, że serwowane dania będą faktycznie całkowicie wegańskie, albo nie znajdzie się w nich żadna ilość glutenu – zwłaszcza jeżeli dane miejsce na co dzień nie oferuje takiego właśnie jedzenia. Nie zawsze wynika to ze złej woli. Częstszym powodem jest brak wiedzy niż lekceważenie potrzeb innych. Jakkolwiek by nie było, warto zasięgnąć porady innych. Dzisiaj już w całej Polsce znaleźć można sprawdzone restauracje, w których zjeść można pyszne dania, na sto procent przygotowane właśnie tak, jak tego potrzebujemy.