AZS u dziecka

AZS, czyli atopowe zapalenie skóry, jest schorzeniem naskórka, które może być naprawdę dolegliwe, w szczególności dla małego dziecka. Na czym polega ta choroba, jakie jest jej podłoże i w jaki sposób pomóc maluchowi w radzeniu sobie z przykrymi objawami?

Definicja atopowego zapalenia skóry

Atopowe zapalenie skóry (dalej: AZS) jest zaliczane do schorzeń skórnych o podłożu alergicznym. Objawia się przesuszoną skórą, na której mogą występować wręcz bąble. Najczęstszym podłożem pojawienia się AZS u dziecka jest alergia. Niestety, tego schorzenia nie da się w pełni wyleczyć i nawet po długim okresie uśpienia AZS może powrócić, by ponownie dawać o sobie znać przykrymi objawami skórnymi.

Jak potwierdzają statystyki, nawet co piąte dziecko w Polsce cierpi na AZS. U maluchów, które cierpią na tę chorobę, stwierdza się podwyższony poziom immunoglobuliny E, czyli białka, które uczestniczy w powstawaniu procesów alergicznych. Uczulenie może dotyczyć składników pokarmowych (a wśród często spotykanych alergenów można wyróżnić jajka kurze, nabiał, soję czy cytrusy) lub czynników środowiskowych, takich jak kurz, pyłki drzew lub roślin, sierść zwierząt czy pleśń.

Do zaostrzenia AZS może prowadzić nie tylko ekspozycja na alergeny, ale również nieprawidłowa pielęgnacja naskórka, a nawet stres. W takim przypadku na ciele dziecka pojawiają się dolegliwe, przesuszone plamy, które charakteryzują się silnym świądem. Co ważne, choroba bywa mylona z łojotokowym zapaleniem skóry, które leczy się zgoła odmiennie. Dlatego też jeśli lekarz stwierdził u Twojej pociechy AZS, a Ty nie widzisz wyraźnej poprawy w stanie jego skóry po wdrożonym leczeniu, rozważ skonsultowanie objawów chorobowych z innym specjalistą: być może działania są błędnie ukierunkowane.

Choć większość zmian związanych z AZS, zgodnie z badaniami, pojawia się u dzieci jeszcze przed ukończeniem pierwszego roku życia, nie oznacza to, że choroba nie może ujawnić się w późniejszym wieku. AZS może dotykać nawet osób dorosłych, jednak jak wskazują statystyki, w ich przypadku jest znacznie bardziej nasilona. Jeśli choroba występuje u dziecka w wieku przedszkolnym, istnieje pewna szansa, że choroba przestanie atakować dotkliwie po ukończeniu przez malucha siódmego roku życia.

Co ważne, błędnie powielaną informacją na temat AZS jest to, że można je wyleczyć. Ta choroba, choć ma swoje okresy remisji i zaostrzenia, pozostaje w ludzkim ciele na całe życie. Nie oznacza to jednak, że nie można się jej „pozbyć” poprzez ciągłe leczenie widocznych zmian. Wdrożenie odpowiedniej pielęgnacji może sprawić, że AZS zniknie na długie lata, a być może nie pojawi się już nigdy.

Na czym właściwie polega AZS?

O tym, że atopowe zapalenie skóry to przykre, swędzące zmiany na skórze, wie chyba każdy. W trakcie ataku tej choroby, następuje rozluźnienie struktury naskórka, a tym samym utraty warstwy lipidowej pomiędzy nimi. W wyniku takiej sytuacji, dochodzi do znaczącego przesuszenia naskórka i tym samym powstają swędzące, przesuszone plamy.

Z jednej strony, skóra nie może utrzymać swojego naturalnego poziomu wilgotności, z drugiej – jest znacznie bardziej narażona na przykre dolegliwości związane z drobnoustrojami, wnikającymi w zmiany na skórze. Zmiany tego rodzaju mogą pojawiać się w zasadzie na całym ciele, jednak AZS „lubi” szczególnie zgięcia łokci czy kolan.

Jak radzić sobie z AZS?

Co ważne, objawów atopowego zapalenia skóry nie można ignorować, nawet gdy nie są nasilone. Nieleczone zmiany mogą zacząć się sączyć, a w dodatku są bardzo nieprzyjemne dla dziecka i wywołują przykry świąd. Ten z kolei, w skrajnych przypadkach, może nawet uniemożliwiać dziecku wypoczynek nocą.

Jak wspomnieliśmy powyżej, AZS jest schorzeniem o podłożu alergicznym, co oznacza, że w pierwszej kolejności należy pozbyć się czynnika uczulającego. W jaki sposób to zrobić? Najprostszy z możliwych – wykonując testy alergiczne. Obecna medycyna pozwala na przeprowadzenie skórnych testów, dzięki którym dowiesz się, co dokładnie uczula Twoją pociechę. Wówczas należy doprowadzić do eliminacji tych czynników z dziecięcego otoczenia, jednocześnie stosując miejscowe leczenie zmian skórnych. Pamiętaj, że smarowanie skóry dotkniętej AZS różnego rodzaju specyfikami bez faktycznego określenia przyczyny nie przyniesie oczekiwanego efektu. Choć wygląd skóry dziecka być może ulegnie poprawie, jego ogólny stan zdrowia nie zmieni się, a maluch dalej będzie odczuwał dolegliwy świąd.

Po ustaleniu przyczyny choroby należy usunąć ją z otoczenia dziecka. Miej jednak na uwadze, że alergia jest schorzeniem, które niestety ma tendencję do ewoluowania wraz z biegiem czasu. To oznacza, że nawet jeśli Twój maluch był uczulony np. na pyłki traw lub białko jajka, nie oznacza to, że za pół roku dalej będzie cierpieć z powodu tych samych alergii. Jeśli mimo stosowania diety, na skórze Twojego dziecka ponowni zaczną pojawiać się zmiany, może to oznaczać, że doszło do zmiany alergenów. W takiej sytuacji możesz skonsultować się ze specjalistą i rozważyć ponowne przeprowadzenie testów alergicznych.

Jeśli jesteś rodzicem małego alergika, możesz także rozważyć prowadzenie – choćby pobieżnego – dziennika o tym, co spożywała Twoja pociecha. Co ważne, nie możesz w nim zawierać tylko i wyłącznie nowości, gdyż alergie niestety mogą przenosić się również na składniki pokarmowe lub czynniki zewnętrzne, które do tej pory nie uczulały.

Ogranicz stres

Weź pod uwagę, że u małych atopików może dochodzić do zaostrzenia się stanu chorobowego między innymi w wyniku stresu. Dlatego też, jeśli jesteście akurat w fazie leczenia nasilenia AZS, postaraj się nie wprowadzać gwałtownych zmian w życiu dziecka. Co może być czynnikiem stresogennym?

– przeprowadzka,

– zmiana przedszkola,

– trudna sytuacja pomiędzy rodzicami,

– napięcia w przedszkolu (m.in. poczucie wykluczenia lub spory z rówieśnikami),

– kłótnie w domu.

Oczywiście, nie wszystkiemu da się zapobiec i jeśli – przykładowo – przeprowadzka była planowana od dłuższego czasu, nie da się jej uniknąć. Jednak w takiej sytuacji postaraj się ograniczyć stres, jaki maluch odczuwa w związku z nową sytuacją, między innymi rozmawiając z nim jak najwięcej. Wyjaśnij całą sytuację i pozwól, by dziecko uczestniczyło w czynnościach powiązanych z daną sytuacją. To powinno dać mu uczucie zrozumienia i kontroli, dzięki którym przejdzie przez całe zdarzenie dużo spokojniej.

Czym smarować skórę?

Podczas leczenia AZS konieczne jest wdrażanie takich kremów, które pomogą w poradzeniu sobie z uporczywym świądem, a jednocześnie umożliwią naprawienie warstwy lipidowej naskórka. Jeśli Twoje dziecko uporczywie drapie się po zmianach lub nie może spać, możesz poprosić lekarza o wdrożenie środków antyhistaminowych. Choć ogólnie odchodzi się obecnie od tej praktyki, wprowadzenie preparatów zapobiegających swędzeniu skóry może okazać się bardzo przydatne, gdy przedszkolak bardzo cierpi z powodu świądu.

Do smarowania skóry zaleca się stosowanie emolientów, które pomagają zatrzymać wodę w skórze i doskonale ją nawilżają, a także preparaty z lipidami. Dzięki takim środkom można doskonale nawilżyć naskórek i znacznie obniżyć jego zaognienie. Kluczem do sukcesu jeśli chodzi o AZS i smarowanie się emolientami/preparatami lipidowymi, jest regularność. Pamiętaj, by nakładać na skórę malucha cienką warstwę specyfiku kilka razy dziennie. W ten sposób poprawisz znacząco stan jego skóry i sprawisz, że dziecko poczuje się dużo lepiej.

Kąpiele a atopowe zapalenie skóry

Jeśli Twoje dziecko uwielbia kąpiele i jednocześnie jest atopikiem, prawdopodobnie nie mamy dobrych wieści. Większość lekarzy zaleca bowiem, aby maksymalnie ograniczyć ekspozycję na wodę, która może mieć działanie wysuszające. Do kąpieli koniecznie dodawaj emolienty do tego przeznaczone, by zapobiec pogorszeniu się stanu naskórka dziecka. Nie pozwalaj maluchowi na spędzanie bardzo długiego czasu w wannie (maksymalna długość kąpieli to około 20 minut). Dodatkowo, do wanny wlewaj tylko ciepłą lub letnią wodę, nigdy gorącą – ta ostatnia może nasilać u malca uczucie świądu naskórka.

Podsumowując, zadbaj o odpowiednią dietą oraz nawilżenie skóry dziecka emolientami. W ten sposób masz duże szanse na to, by doprowadzić do remisji choroby!