zapalenie ucha u dziecka

Jesienno-zimowe chłody zagościły już na dobre, o przewiane ucho nietrudno. Przyczyną infekcji
nie jest jednak sam wiatr, a drobnoustroje wywołujące przeziębienie, które z nosogardła
przechodzą do wnętrza ucha przez trąbkę Eustachiusza. W początkowej fazie takie schorzenie
można leczyć domowymi sposobami. Skutecznym wsparciem w łagodzeniu bólu oraz leczeniu
infekcji ucha są olejki roślinne, które wykazują aktywność przeciwzapalną oraz
przeciwdrobnoustrojową.

Przewiane ucho – fakt czy mit?

Ból ucha to częsty problem u dzieci, zwłaszcza tych najmłodszych. Z czasem utarło się wśród rodziców
przekonanie, że jedną z jego przyczyn jest przewianie ucha, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym.
Zdarza się, że maluch odmawia chodzenia w czapce, mimo niskiej temperatury na zewnątrz. Pogoda za
oknem przyczynia się do infekcji ucha u maluchów, jednak niewiele ma to wspólnego z dostawaniem się
wiatru do jego wnętrza. Przeważnie przyczyną zapalenia ucha wewnętrznego jest inna infekcja, na
przykład przeziębienie, zapalenie gardła czy zatok. Może bowiem dojść do sytuacji, w której
drobnoustroje powodujące zapalenie gardła przedostaną się z nosogardła do wnętrza ucha przez trąbkę
Eustachiusza, powodując infekcję. Wówczas możemy mówić o zapaleniu ucha wewnętrznego jako o
zapaleniu wtórnym. Do zapaleń ucha wewnętrznego może doprowadzić też infekcja ucha zewnętrznego
czy błony bębenkowej. Powstanie infekcji może być też związane z nieprawidłową higieną uszu, na
przykład stosowane powszechnie patyczki higieniczne uszkadzają naskórek, prowadzą do powstawania
korka woskowinowego blokującego kanał słuchowy, także nadmiar wilgoci pozostawionej w uchu sprzyja
namnażaniu się drobnoustrojów wywołujących stan zapalny.

Jak rozpoznać zapalenie ucha?

Charakterystycznymi objawami tego typu infekcji są: silny ból ucha, ból głowy i wrażenie zatkanych uszu.
Zdarza się, że dziecko przekrzywia głowę w stronę, po której znajduje się bolące uszko. Niejednokrotnie
objawom towarzyszy stan podgorączkowy lub gorączka, ból gardła, katar, kaszel i uczucie osłabienia.
Zdarzają się także problemy z koncentracją, zasypianiem czy z utrzymaniem równowagi.
Zapalenie ucha może być wywołane przez bakterie, wirusy, grzyby lub mogą być to infekcje mieszane.
Rozpoznanie przyczyny jest często trudne oraz czasochłonne. Ponadto leczenie infekcji utrudnia coraz
powszechniejsza oporność patogenów na podawany antybiotyki. Dodatkowo towarzyszący ból i
swędzenie są sporym wyzwaniem zarówno dla chorujących dzieci, jak i ich rodziców, starających się
łagodzić uciążliwe objawy do czasu wizyty u pediatry. W momencie zaobserwowania pierwszych
symptomów, gdy nie są one jeszcze nadmiernie dokuczliwe, skutecznym wsparciem w łagodzeniu bólu
oraz leczeniu infekcji są olejki roślinne, u których potwierdzono kompleksowe działanie
przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze oraz przeciwwirusowe. Na przykład olejek lawendowy ma
udowodnione działanie przeciwbakteryjne również w odniesieniu do szczepów opornych na antybiotyki
oraz działanie przeciwgrzybicze, natomiast ekstrakt ze skórki cytryny ma bardzo dobre właściwości
antybakteryjne zwłaszcza w stosunku do patogenów powodujących schorzenia skórne. Z kolei olejek z
lebiodki pospolitej, geraniowy, ekstrakt z gorzknika kanadyjskiego oraz alantoina łagodzą objawy
towarzyszące infekcjom ucha: ból, obrzęk, silne swędzenie. Różnego rodzaju oleje, np. oliwy z oliwek,
bardzo skutecznie rozmiękczają zalegającą woskowinę, co ułatwia jej usuwanie. Łagodzą podrażniony
naskórek oraz dodatkowo utrzymują prawidłowe nawilżenie kanału słuchowego.

Naturalne wsparcie w zapobieganiu infekcji ucha

W profilaktyce zapaleń ucha należy przede wszystkim zadbać o prawidłową higienę – usuwanie
nadmiaru woskowiny oraz zapewnienie prawidłowego nawilżenia kanału słuchowego. Zwłaszcza w
okresie zimowym, kiedy nietrudno o infekcję gardła czy przeziębienie, które łatwo może objąć również
ucho. O właściwą higienę ucha należy zadbać zwłaszcza u dzieci spędzających aktywnie czas na
basenie.
Woskowina, która jest obecna wewnątrz ucha pełni kilka funkcji, m.in. zabezpiecza je przed
zanieczyszczeniami oraz odgrywa znaczącą rolę w oczyszczaniu i nawilżaniu przewodu słuchowego.
Dzięki właściwościom przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybicznym chroni ucho naszego dziecka przed
drobnoustrojami wywołującymi infekcje kanału słuchowego i błony bębenkowej. Pełni również rolę
naturalnej bariery przed nadmiarem wody, która dostaje się do ucha podczas kąpieli. Nieprawidłowa
higiena uszu może skutkować rozwojem zapalenia ucha zewnętrznego. Zalegający w przewodzie
słuchowym nadmiar woskowiny twardnieje i może prowadzić do powstania tzw. korków woskowinowych,
które zatykają światło przewodu słuchowego. Przyczynia się do tego również stosowanie patyczków
higienicznych, które przepychają woskowinę w głąb ucha. Zatkanie kanału słuchowego stwarza
mikroklimat dla patogenów powodujących stany zapalne skóry przewodu słuchowego, wywołując ból,
niedosłuch czy uczucie zatkanego ucha. Nieleczone, zapalenie ucha zewnętrznego może się rozszerzać
na dalsze części ucha, w tym ucho środkowe, prowadząc do infekcji wymagającej zastosowania antybiotyku. Rozwojowi zapalenia ucha zewnętrznego sprzyja również długotrwałe narażanie przewodu
słuchowego na działanie wilgoci i wody, co może doprowadzić do tzw. zespołu ucha pływaka. Dochodzi
wtedy do zwiększonej maceracji skóry przewodu słuchowego – martwy, zmacerowany naskórek stanowi
doskonałą pożywkę dla bakterii i sprzyja powstawaniu infekcji. Dlatego tak ważne jest odpowiednie
zabezpieczenie kanału słuchowego w przypadku częstych kąpieli w basenach, np. przez stosowanie
odpowiedniego preparatu do uszu.

Aby zapobiegać powstawaniu korków woskowinowych czy ucha pływaka, do higieny zaleca się
kombinację olei, gliceryny oraz olejków eterycznych, które pomagają zmiękczyć woskowinę oraz
ułatwiają jej usunięcie, a także tworzą dodatkową barierę ochronną, przeciwdziałając zaleganiu wody w
przewodzie słuchowym w trakcie kąpieli. Ich dodatkowym atutem jest działanie przeciwzapalne,
przeciwdrobnoustrojowe oraz łagodzenie podrażnień.