Archeologia dla dzieci

Początek nauki w szkole wiąże się z odkrywaniem przez dziecko nowych, różnorodnych zainteresowań. Jednym z nich okazać się może poznawanie przeszłości. Zawsze możemy mu w tym pomóc poprzez przybliżenie świata archeologii.

 

Archeologia to nauka mająca na celu poznawanie życia ludzi w przeszłości, najczęściej poprzez odkrywanie przedmiotów czy ruin. Wbrew obiegowej opinii archeolodzy nie szukają dinozaurów – tym zajmują się paleontolodzy, specjaliści od skamieniałości. Archeologia jest siostrzaną nauką historii. Nie oznacza to jednak, że jest dla dzieci nudna. Wręcz przeciwnie! Poznawanie prahistorii i starożytności może być dla kilkuletniego dziecka wspaniałą przygodą, łączącą w sobie elementy dobrej zabawy i nieprzerwanego odkrywania świata. Poniżej znajdziecie kilka wartościowych propozycji dla młodych pasjonatów archeologii.

 

Rodzinna wycieczka na stanowisko archeologiczne

Stanowiska archeologiczne to miejsca, gdzie do naszych czasów zachowały się ślady życia ludzi sprzed tysięcy lat. Zwiedzanie takiego miejsca może być świetnym pomysłem na rodzinną wycieczkę. Żeby tego dokonać wcale nie musimy kupować biletów lotniczych do Egiptu. W samej Polsce znanych jest około 470 tysięcy takich miejsc. Wiele z nich nawet dzisiaj jest widocznych na powierzchni ziemi. Szczególnie interesujące dla młodego odkrywcy będą miejsca, w których zbudowane zostały rekonstrukcje lub przygotowane są trasy wycieczkowe – jak np. rezerwaty archeologiczne w Biskupinie i Trzcinicy czy wpisane na listę UNESCO kopalnie krzemienia sprzed około 5000 lat w Krzemionkach Opatowskich. Wizyta na stanowisku to także świetna okazja do pokazania dziecku dlaczego zawód archeologa jest ważny. To dzięki pracy archeologów możemy odkrywać te niesamowite miejsca. Pamiętajmy przy tym, że tylko archeolodzy mogą prowadzić wykopaliska. Kiedy przypadkiem odnajdziecie jakąś starszą rzecz, poinformujcie o tym najbliższe muzeum! Więcej informacji znajdziecie na stronach Narodowego Instytutu Dziedzictwa.

 

Wizyta w muzeum

Muzea archeologiczne mogą kojarzyć się z miejscami, które raczej nie wywołają zaciekawienia wśród dzieci. Warto jednak rozważyć wybranie się z dzieckiem do muzeum, bo proponowane obecnie przez wiele z tych instytucji oferty edukacyjne, są coraz atrakcyjniejsze dla najmłodszych. Zauważalna jest dbałość o ciekawe propozycje zajęć, w tym warsztaty dla rodzin i grup szkolnych. Standardem stały się elementy interaktywne i multimedialne wzbogacające same wystawy muzealne. Niektóre muzea archeologiczne można też zwiedzać wirtualnie.

 

Książki i komiksy

W księgarniach znaleźć można liczne książki poruszające tematykę archeologiczną, czy dotyczące historii starożytnej. Polecamy zwłaszcza różne wydania mitologii dla dzieci. Naszym zdaniem, na miano genialnej zasługuje seria Myślisz, że tak Ci źle? – w Polsce publikowana przez Wydawnictwo Wilga, dzięki której dziecko będzie mogło porównać własne życie z codziennym życiem swoich rówieśników ze starożytnych cywilizacji. Inną ciekawą pozycją jest Nić Adriadny (Wydawnictwo Dwie Siostry). Wątki archeologiczne obecne są także w komiksach dla dzieci. Warto wspomnieć chociażby przygody Asteriksa i Obeliksa.

 

Filmy i animacje

Dobrym pomysłem na wartościowe wykorzystanie telewizji lub komputera jest oglądanie filmów dokumentalnych o tematyce archeologicznej. Polecamy robienie tego wspólnie z dzieckiem. Nawet w produkcjach rodzinnych niezbędny jest komentarz osoby dorosłej. Interesujące okazać się może wspólne szukanie odniesień do życia ludzi w przeszłości w klasycznych animacjach. Przykładem mogą być takie tytuły jak Herkules, Mój Brat Niedźwiedź czy pierwsza część Epoki Lodowcowej.

 

Gry komputerowe

Gry komputerowe pełne są nawiązań do archeologii i świata przeszłości. Wiele gier oferuje niesamowite możliwości zaciekawienia dzieci tym, jak mogło wyglądać życie ludzi w odległych czasach. Świetnym przykładem jest gra Minecraft, w której dziecko poznaje dawne rzemiosła i ma możliwość odbyć wirtualną wycieczkę po budowanych przez społeczność graczy modelach starożytnych budowli.

 

Gry planszowe

Wartości edukacyjnej planszówek nie trzeba nikomu przedstawiać. Niektóre z nich w większym lub mniejszym stopniu związane są z archeologią i światem przeszłości. My polecamy wydaną przez Wydawnictwo Granna we współpracy z Muzeum Narodowym w Warszawie grę Faras, gdzie poznać możemy odkrycia dokonane przez najwybitniejszego polskiego archeologa, prof. Kazimierza Michałowskiego.

 

Festyny archeologiczne i pikniki naukowe

Zabranie dziecka na wydarzenie plenerowe jest świetnym sposobem zainteresowania go dawnymi czasami. Podczas wizyty na festynie archeologicznym można oglądać walki rekonstruktorów, poznać dawne rzemiosła oraz odwiedzić dedykowane dzieciom stoiska edukacyjne. Możemy polecić zarówno festyny większe (jak w Biskupinie czy na Wolinie), jak i bardziej kameralne (np. na warszawskim Bródnie). Stoiska archeologiczne dla rodzin z dziećmi znajdziemy też na różnych piknikach naukowych (jak np. Piknik Naukowy PRiCNK w Warszawie).

 

Warsztaty archeologiczne w szkole

Pracę i odkrycia archeologów można poznawać też poprzez zajęcia archeologiczne odbywające się w szkole. Forma warsztatowa zakłada liczne i zróżnicowane aktywności łączące naukę i zabawę. Podczas zajęć można np. zobaczyć jak wykonywano kiedyś papirus, rozpalano ogień czy spróbować swoich sił w układaniu mozaiki. Jest to też możliwość spotkania i rozmowy z prawdziwym archeologiem.

 

Archeologia w domu

Archeologia to źródło niezliczonych pomysłów na domowe aktywności. Wiele propozycji i materiałów znajdziecie w Internecie, np. na stronie archeologicznewarsztaty.pl lub na stronach muzeów. W dobrych sklepach dziecięcych można znaleźć też zabawki edukacyjne inspirowane pracą archeologów.

 

Po co jest dzieciom archeologia?

Jako archeolodzy i edukatorzy głęboko wierzymy, że poznawanie archeologii jest dla dzieci wspaniałą możliwością odkrywania jak niesamowity był świat przeszłości. Jest to też szansa na zdobycie nowych umiejętności, poznanie dawnych rzemiosł oraz wprowadzenie w świat nauki. Z doświadczenia wiemy, że archeologia może też stać się pasją na całe życie!

 

Autorzy: Agnieszka Łukowska-Dziechciarz, Paweł Dziechciarz

Twórcy i edukatorzy Archeologicznych Warsztatów.pl. Archeolodzy zajmujący się edukacją archeologiczną dzieci i młodzieży. Na swoim koncie mają już ponad 1000 warsztatów przeprowadzonych dla kilkudziesięciu tysięcy dzieci z całej Polski.