Zimowa probiotykoterapia u przedszkolaka
Wszyscy chcielibyśmy cieszyć się świetną odpornością i skutecznie stawiać czoła wirusom i bakteriom. Szczególną troską otaczamy nasze dzieci, które są jeszcze bardziej podatne na różnego rodzaju infekcje. Wiemy również, że odporność nierozerwalnie związana jest z naszym układem pokarmowym, a dokładnie właściwą florą bakteryjną. Możemy skutecznie na nią wpływać za pomocą probiotyków dostępnych w aptekach. Probiotyki mają jednak jeszcze szersze działanie – mogą być pomocne w czasie antybiotykoterapii oraz przy długotrwałym stresie.
Probiotyki – co trzeba o nich wiedzieć?
Nasz układ pokarmowy zasiedlony jest przez różnego rodzaju drobnoustroje, które odpowiadają za jego prawidłową pracę. Jeśli ich ilość jest zbyt duża lub zbyt mała, to może negatywnie odbić się to na stanie naszego zdrowia fizycznego i psychicznego. Florę bakteryjną w układzie pokarmowym zaburzają różnorodne czynniki, na przykład nieodpowiednia dieta, stres, choroby oraz antybiotykoterapia. Aby uzupełnić występujące w niej naturalnie drobnoustroje o dobroczynnym działaniu na nasz organizm, lekarze i farmaceuci polecają stosowanie probiotyków.
Probiotyki to różnego rodzaju preparaty, a także produkty żywnościowe, które zawierają w sobie hodowle dobrych bakterii, zasiedlających nasz układ pokarmowy. W zależności od preparatu mogą być to pojedyncze lub mieszane hodowle kultur bakteryjnych różnych szczepów. Każdy z nich może mieć nieco inny wpływ na nasz organizm, dlatego ważne jest, aby rodzaj probiotyków, w tym ich szczepów, dobrać adekwatnie do indywidualnych potrzeb każdego organizmu. Każdy preparat probiotyczny zawiera nazwę rodzaju bakterii, a także ich określony szczep, co pozwala na efektywne dobranie właściwego preparatu dla danego przypadku. Nazwa składa się z trzech członów – pierwszy oznacza rodzaj bakterii, drugi gatunek, a trzeci jest informacją o konkretnym szczepie. Dzięki temu lekarz lub farmaceuta dobiera probiotyk właściwy dla nas w określonych sytuacjach, np. przy antybiotykoterapii, nerwicy, w depresji czy w czasie gorszej odporności.
Probiotyki na stres, odporność i przy antybiotykoterapii
Każdy probiotyk musi spełniać pewne kryteria, aby jego działanie odnosiło oczekiwane efekty. Należą do nich między innymi takie zalecenia, jak:
– probiotyk musi być bezpieczny dla naszego organizmu,
– pochodzić z naszego mikrobiomu,
– posiadać zdolność przylegania do ścianek jelita,
– być odpornym na działanie kwasu żołądkowego, enzymów i żółci oraz antybiotyków,
– posiadać umiejętność efektywnego kolonizowania jelit,
– zwalczać patogeny.
Ponadto niektóre rodzaje i szczepy wykazują indywidualne cechy, które działają na określone dolegliwości. Na przykład w czasie antybiotykoterapii flora bakteryjna wymaga odbudowy, więc głównie to w tym celu zażywamy konkretny probiotyk. Jej skutkiem jest także m.in. biegunka, dlatego probiotyk skutecznie przeciwdziała również tej dolegliwości. Pozytywne działanie w tym zakresie odgrywa np. szczep Lactobacillus casei 101/37. Natomiast probiotyki na stres mają za cel pozytywnie stymulować oś mózgowo-jelitową – są to tzw. psychobiotyki, np. Lactobacillus rhamnosus czy Lactobacillus helveticus.
Probiotyki – najpopularniejsze szczepy
Probiotyki leki dostępne w aptekach to zazwyczaj dwa najbardziej popularne rodzaje bakterii. Są to bakterie z rodzaju Lactobacillus oraz bakterie z rodzaju Bifidobacterium. Ponadto każdy rodzaj to wiele różnych szczepów, a każdy z nich może wykazywać nieco inne działanie. To, jakie rodzaje i szczepy zostaną zastosowane w konkretnym probiotyku leku, należy do decyzji producentów, ale zawsze jednak chodzi o to, aby wykazywał on konkretne i pozytywne działanie na nasz organizm w takich sytuacjach jak choroba, antybiotykoterapia, stres czy obniżona odporność.
Bakterie z rodzaju Lactobacillus
Występują one w ilości ponad stu gatunków i zasiedlają zarówno ludzkie, jak i zwierzęce jelita. Wiele z nich ma potwierdzone pozytywne działanie na pracę jelit i tym samym nasze zdrowie. W zależności od szczepu wykazują one między innymi zdolność do wytwarzania kwasu mlekowego, bakteriocyn, naturalnych konserwantów, czy niektórych witamin, np. ryboflawiny oraz uruchamiania reakcji odpornościowych. Oto niektóre najbardziej popularne szczepy oraz ich najważniejsze działanie:
– Lactobacillus acidophilus LA 1 – wskazany przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego,
– Lactobacillus acidophilus LA 02 – wskazany przy zespole jelita drażliwego, stanach zapalnych dróg rodnych, zwalcza patogenne bakterie z gatunków Helicobacter pylori, Salmonella enteritidis oraz Escherichia coli, reguluje pracę układu sercowo-naczyniowego,
– Lactobacillus casei 101/37 – posiada właściwości osłonowe, dlatego właśnie antybiotykoterapia jest tutaj szczególnym wskazaniem,
– Lactobacillus fermentum LF2 – przyczynia się do obniżenia poziomu cholesterolu we krwi, posiada właściwości przeciwnowotworowe oraz immunomodulacyjne,
– Lactobacillus pentosus LPS 01 – posiada silne właściwości przeciwzapalne,
– Lactobacillus paracasei LPC 00 – produkuje ryboflawinę, która wspiera nasz układ nerwowy i odpornościowy, a na jej niedobory narażone są szczególnie osoby starsze, a także aktywne fizycznie oraz zestresowane,
– Lactobacillus plantarum LP 02 – przyczynia się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia chorób układu oddechowego,
– Lactobacillus reuteri LRE 02 – zwiększa produkcję ryboflawiny,
– Lactobacillus rhamnosus ATB-LRS905 – wspiera trawienie laktozy, wykazuje działanie bakteriobójcze,
– Lactobacillus rhamnosus GG – przeciwdziała biegunkom, także tym, na które wpływ miała antybiotykoterapia,
– Lactobacillus rhamnosus LR 05 – stosowany w leczeniu alergii.
Bakterie z rodzaju Bifidobacterium
Należą do nich 32 gatunki o zróżnicowanym działaniu. W ludzkim organizmie bytuje ich naturalnie aż 14. Są obecne także często jako jedyne w jelitach niemowląt karmionych tylko mlekiem matki. Wpływają między innymi na syntezę witamin, hamowanie niektórych patogenów, a także efektywniejsze wykorzystanie składników odżywczych z pożywienia. Oto niektóre z najbardziej znanych szczepów oraz ich działanie:
– Bifidobacterium breve BR 03 – łagodzi objawy astmy, zmniejsza napięcie mięśni po ćwiczeniach, wskazany w atopowym zapaleniu skóry,
Bifidobacterium breve BL 10 – wskazany przy wrzodziejącym zapaleniu jelita,
– Bifidobacterium longum W11 – łagodzi bóle brzucha, wzdęcia, wskazany przy antybiotykoterapii,
– Bifidobacterium animalis ssp. lactis BS 01 – aktywuje układ odpornościowy, zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób układu oddechowego, zapobiega rozwojowi chorobotwórczych bakterii, pleśni i grzybów,
– Bifidobacterium longum ATB-BLM802 – wspomaga trawienie laktozy.
Probiotyki jako mieszanki szczepów
Preparaty i produkty żywnościowe z probiotykami to nie zawsze tylko jeden szczep – często są one mieszanką dwóch lub nawet większej ilości szczepów. Ich działanie może być wtedy jeszcze skuteczniejsze, ale szczepów nie można mieszać dowolnie – tylko określone szczepy oraz ich odpowiednia ilość ma dobroczynne działanie na naszą florę bakteryjną oraz odporność.
Zdrowotne działanie probiotyków
Liczne badania dowodzą, że określone szczepy mogą przyczyniać się do łagodzenia bardzo różnych objawów chorobowych, wspomagać odporność, walczyć z patogenami, stymulować oś mózgowo-jelitową czy wpływać na produkcję określonych witamin. Dlatego zaleca się je między innymi w takich sytuacjach jak antybiotykoterapia, biegunki, alergia i inne choroby układu pokarmowego, długotrwały stres i depresja. Probiotyki muszą być przede wszystkim indywidualnie dobrane do określonych przypadków, co jest możliwe dzięki temu, że występują w tak dużej i różnorodnej ilości.