Trendy w nurtach przedszkolnych

Pierwszą i najważniejszą rzeczą dla większości właścicieli nowych przedszkoli jest to, by placówka, którą otwierają była dyktowana sercem, a dzieci czuły w niej domowo i bezpiecznie. Jednak jeśli chodzi o programy przedszkolne – możliwości jest całkiem sporo, i każda może odpowiadać innym wyobrażeniom. Porozmawiajmy zatem o nowoczesnych nurtach przedszkolnych – czym charakteryzuje się każdy z nich?

 

Punkty wspólne

 

Choć programów przedszkolnych mamy obecnie do wyboru naprawdę wiele, a inspiracje możemy czerpać z dorobku wielu słynnych pedagogów, to warto jednak zwrócić uwagę na to, że nowoczesne nurty przedszkolne łączy kilka wspólnych celów i dróg wychowania, które mają podobne zadania. Przede wszystkim pełnią funkcję pomocy rodzicom w wychowaniu dziecka – w spójnej, wartościowej komunikacji i porozumieniu. Duży nacisk stawia się tutaj na dzieci – wychowanie we wzajemnym szacunku, samodzielności i relacji, która stawia obie strony na równi. I wreszcie – bezpieczeństwo, ochrona i opieka, które są niezbędne w każdym z nurtów.

 

Z naturą za pan brat

 

Jednym z ciekawszych i dość popularnych obecnie trendów w edukacji przedszkolnej stały się przedszkola leśne lub ekologiczne. Te pierwsze są zlokalizowane najczęściej w miejscach, gdzie połączenie z naturą jest najsilniejsze – w lesie, na łąkach, czasem nawet blisko plaż. Każde przedszkole korzysta z tego nurtu we własnym, wyznaczonym zakresie. Są placówki, które nie posiadają nawet zwykłego murowanego budynku, a miejscem pobytu dzieci są mniejsze domki, jurty, a nawet tipi! Większość przedszkoli stawia jednak na połączenie klasycznego budynku z sąsiedztwem lasu, gdzie dzieci spędzają większość dnia na zabawie i nauce.

 

Ekologia na pierwszym miejscu

 

W przedszkolu ekologicznym dużą wagę przywiązuje się szczególnie do jakości żywienia dzieci. Często fundamentem całego wyżywienia stają się owoce i warzywa – nierzadko z przynależnego do placówki ogródka, przy którym w ramach zajęć pomagają również dzieci. Często biorą też udział w samym procesie przygotowywania posiłków – dzięki temu są w stanie samodzielnie skomponować proste posiłki, a przy okazji utrwalają zasady zdrowego żywienia.

Zdrowy, ekologiczny jadłospis to jednak nie wszystko – podobnie jak w przedszkolach leśnych, tak i tutaj dzieci mają zapewniony kontakt z naturą w dużej ilości. Podczas wycieczek spędzają czas w parkach, lasach, ogrodach botanicznych, na łąkach czy nad rzeką. Często organizuje się również dla dzieci wyprawy do ekologicznych gospodarstwa, gdzie poznają tajniki wytwarzania żywności i procesy, które temu towarzyszą. Niektóre przedszkola ekologiczne decydują się również na hodowlę zwierząt przy placówce.

 

Edukacja freblowska

 

Przedszkola freblowskie skupiają się głównie na tym, aby uczyć dzieci praktycznych nawyków i zachowań związanych z codziennym życiem. Poprzez zabawę dzieci nabywają samodzielności i aktywnego działania.

Charakterystycznym elementem przedszkoli freblowskich są kolorowe klocki, nazywane “darami”. Mają one na celu przygotować dzieci do nauki szkolnej w zakresie pisania, matematyki itp.

Nurt ten wywodzi się od Friedricha Froebla, który powszechnie jest nazywany ojcem nowożytnego wychowania przedszkolnego. Jest znany przede wszystkim jako twórca “ogródków dziecięcych”, przeznaczonych dla dzieci w wieku 3-6 lat, w których wprowadzał swój autorski program. Opierał się on na metodyce pozyskiwania samodzielności przez zabawę – czynność naturalną dla dziecka w wieku przedszkolnym.

 

A gdzie chodzą mali artyści?

 

Stosunkowo nowym nurtem, który zaczyna cieszyć się coraz większą popularnością, są przedszkola artystyczne. Tutaj szczególną uwagę zwraca się na uzdolnienia dzieci i oferuje się duży wybór zajęć je rozwijających. Dzieci mogą zatem uczęszczać na zajęcia z aktorstwa, rysunku, śpiewu, rytmiki, tańca itp. W większości tego typu placówek dostosowuje się zajęcia do wieku dziecka, z jednej strony unikając presji, ale z drugiej strony również przygotowując je np. na swobodne występy przed publicznością. Duży nacisk jest również stawiany na pracę grupową – np. podczas przygotowywania spektakli, gdzie dzieci uczą się, że każdy członek grupy jest wyjątkowy i wnosi coś szczególnego do całego projektu.

 

Wizja Marii Montessori

 

Przedszkola Montessori już od dłuższej chwili cieszą się sporą popularnością, posiadając zarówno sporą rzeszę zwolenników, jak i przeciwników tego nurtu. Program Montessori powstał dzięki Marii Montessori, już w XX wieku. Jego autorka chciała położyć bardzo duży nacisk na indywidualność rozwoju każdego dziecka. Zajęcia odbywają się w grupach mieszanych wiekowo. Zadaniem starszych dzieci często staje się zatem opieka nad tymi młodszymi, nauczenie ich odpowiedzialności i samodzielności. Każde dziecko ma prawo pracować w swoim własnym tempie i podejmować decyzję kiedy będzie wykonywało dane zadanie. Po każdym semestrze rodzice otrzymują swego rodzaju sprawozdanie, które informuje ich o tym, jakie postępy udało się dokonać dziecku w zakresie nowych umiejętności.

 

Przedszkola waldorfskie

 

Inaczej znane jako steinerowskie, te placówki cechuje przede wszystkim pozostawienie dziecku dużej indywidualności w tym, w czym chce się rozwijać. Nie znajdziemy tutaj ścisłego planu zajęć, ani też podziału na grupy wiekowe. Podobnie rzecz się ma z zabawkami – gotowe, “kupne” przedmioty zostają zastąpione naturalnymi rzeczami, takimi jak szyszki, kasztany itp. Unika się również rozwiązań technologicznych – brak komputera, telewizora. Rolą nauczyciela w tym wypadku jest wspomaganie rozwoju przez docenianie indywidualnych postępów.

 

Jeden, prawdziwy nurt?

 

Niestety, spośród wszystkich dostępnych opcji ciężko jest wskazać jeden nurt, który prezentuje najwyższą jakość edukacji przedszkolnej. Wszystko zależy zatem od wizji właściciela przedszkola, rodziców oraz predyspozycji dzieci uczęszczających do placówki. Wielu dyrektorów nie decyduje się na wprowadzenie jednego, stałego nurtu, czerpiąc jedynie inspiracje z jednego bądź kilku. Takie rozwiązanie wydaje się być dość optymalnym, zważywszy na fakt, że każdy z nich posiada pewne unikalne wartości dla rozwoju dziecka. Dobrze jest zatem zastanowić się, które z nich najlepiej pasują do profilu i naszej wizji placówki.