Pierwsze tygodnie w przedszkolu – adaptacja dla dzieci i rodziców

Zmiana otoczenia, przystosowanie do nowych reguł i separacja od rodziców potrafi być dla kilkulatka silnie stresującym wydarzeniem. Ten stres możemy jednak łagodzić. Służy temu właśnie proces adaptacyjny, który zaczyna się tak naprawdę jeszcze na długo przed przekroczeniem murów przedszkola. Co ważniejsze, jest to proces nie tylko dla dzieci, ale i rodziców. Często to również my sami potrzebujemy chwili na przyzwyczajenie się do pozostawienie dziecka w nowym miejscu.

 

Rodzina to pierwsze miejsce, w którym młody człowiek uczy się funkcjonowania w grupie społecznej. Idąc do przedszkola, znany dom i bezpieczna relacja z rodzicami przestają być jedynym środowiskiem, w którym funkcjonuje maluch. Niepokój i silne emocje odczuwane przez dziecko są czymś naturalnym. Maluch potrzebuje czasu i wsparcia, aby przyzwyczaić się do nowej sytuacji i poczuć się bezpiecznie w nowym otoczeniu. Podobnie jest też z nami – my również musimy poczuć się bezpiecznie w tej zmianie, by móc z sukcesem wspierać w procesie adaptacyjnym nasze pociechy.

 

Pierwsze spotkanie z przedszkolem

 

Rodzice są niezwykle ważnym elementem udanej adaptacji – to oni przygotowują dziecko do przedszkola jeszcze zanim przekroczy jego mury. Aby ułatwić maluchom dostosowanie się do nowego środowiska, dobrze jest jeszcze przed dołączeniem pociechy do nowej grupy spotkać się z opiekunami i omówić z nimi, jak wygląda proces adaptacyjny i jakie zadania staną przed przedszkolakiem. Dzięki temu będziemy mogli lepiej przygotować dziecko do tej zmiany i zwiększymy tym samym szansę na to, że pierwsze tygodnie w przedszkolu będą mniej stresujące. Pamiętajmy też o tym, że nawet jeśli nie mówimy o tym wprost, dziecko będzie wyczuwać nasz niepokój i przez to będą wzrastać też jego własne obawy. Dlatego podczas takiego spotkania nie warto pomijać swoich pytań i szczerze mówić o pojawiających się wątpliwościach. W procesie adaptacji i całej edukacji jesteśmy dla siebie z placówką partnerami w rozwoju dziecka.

 

Naszą rolą, jako rodziców, jest też wyposażyć wychowawcę w możliwie najwięcej informacji o dziecku; jego zainteresowaniach, lękach, sytuacjach, które je peszą i takich, w których czuje się pewnie. Pozwoli to nauczycielowi tak poprowadzić proces adaptacyjny, by w pełni odpowiedzieć na potrzeby młodego człowieka. Dobrze rozpoczęta adaptacja to wielki krok w kierunku budowania otwartości dziecka na nowe doświadczenia i pozytywnego nastawienia do nowych sytuacji – to wszystko będzie miało swoje przełożenie na kolejne etapy życia, np. start w szkole.

 

Oswajanie zmiany, czyli jak przygotowywać dziecko do nowej sytuacji

 

Budowanie pozytywnej atmosfery wokół pójścia do przedszkola to, coś, na co szczególnie powinniśmy zwrócić uwagę już na kilka miesięcy przed planowanym dołączeniem malucha do grupy. Warto skorzystać tu m.in. z literatury dla dzieci, która może okazać się pomocna również w pierwszych tygodniach przedszkola dla utrwalenia pozytywnych wzorców zachowań. Znajdziemy dziś wiele ciekawych książek, w których główny bohater idzie do przedszkola. Taka narracja pozwala dzieciom wyobrazić sobie nowe miejsce jako bezpieczny i sympatyczny świat. Możemy sięgnąć po takie tytuły, jak “Tupcio Chrupcio. Przedszkolak na medal” czy “Kicia Kocia w przedszkolu”. Ciekawą propozycją jest też książka “Relacje” dr Catherine Dolto, córki jednej z najsłynniejszych psychoanalityczek zajmujących się badaniem dzieci – Francoise Dolto. To 4 opowiadania, które pomagają dzieciom zrozumieć swoje emocje i przystosować się do nowych sytuacji. W literaturze dla rodziców też znajdziemy wiele publikacji, które pozwolą nam wesprzeć dziecko, i siebie samych, w nowej sytuacji. Jedną z takich książek jest dobrze znana pozycja Agnieszki Stein “Akcja adaptacja. Jak pomóc sobie i dziecku w zaprzyjaźnieniu się z przedszkolem”.

 

Pozytywny stosunek do opiekunów

 

Dzieci są doskonałymi obserwatorami. Nawet jeśli brakuje im jeszcze zdolności realnej oceny sytuacji, z powodzeniem potrafią wychwycić nasz stosunek do pracowników przedszkola. Jeśli będą miały okazję obserwować naszą otwartą i życzliwą postawę, również same łatwiej zaakceptują nowych opiekunów. Wspólnie z personelem przedszkola powinniśmy wzmagać w dzieciach poczucie, że są one obiektem naszej wzajemnej troski. Jeśli pojawiają się problemy i wątpliwości, warto omawiać je sam na sam z nauczycielem, bez obecności dziecka. Przy dzieciach wartościowym będzie natomiast prowadzenie rozmów nt. jego pobytu w przedszkolu ze szczególnym zaakcentowaniem nowych osiągnięć. Pomaga to przedszkolakom odebrać nauczyciela jako kogoś bliskiego i lubianego przez niego i rodziców.

 

Uwaga i troska

 

Pierwsze tygodnie przedszkola to okres, kiedy powinniśmy zarezerwować dla dziecka więcej czasu niż zwykle. W rozmowie z maluchem warto położyć nacisk na jego samopoczucie, relacje z rówieśnikami czy przedszkolne zabawy. Zainteresowanie i troska, jaką okażemy dziecku w tym czasie nie tylko zwiększy jego poczucie bezpieczeństwa, ale pozwoli też wychwycić ewentualne problemy. Jak najszybsza analiza sygnalizowanej trudności i podjęcie współdziałania z nauczycielem może pomóc dziecku w pokonaniu problemu i zamienić nowe środowisko w przyjazne i akceptowalne miejsce.

 

Nie szczędźmy też maluchom w tym czasie pochwał dla ich starań. Nasze widoczne zainteresowanie i dostrzeganie postępów dziecka pozwala pogłębić jego więź z przedszkolem. Każdy nasz zachwyt, doceniona praca plastyczna czy zauważona pochwała od opiekuna przyczynia się do postrzegania przez dziecko przedszkola jako atrakcyjnego miejsca, w którym dzieje się wiele ważnych rzeczy.

 

Adaptacja to też czas dla rodziców

 

Pamiętajmy, że adaptacja to też czas dla rodziców – korzystajmy z niego. Otwarcie omawiajmy z nauczycielem swoje wątpliwości, ewentualne zastrzeżenia, bądźmy otwarci na wskazówki i obustronną relacje. W procesie adaptacji i całej współpracy z przedszkolem jesteśmy dla siebie partnerami mającymi ten sam cel – wspierać dziecko w rozwoju. Zbudowanie relacji z przedszkolem pozwoli nam poczuć się bezpiecznie, a nasz spokój będzie wpływał na podejście dziecka i płynną aklimatyzację w nowym otoczeniu.