Międzynarodowy Dzień Kropki, czyli święto odwagi

Dnia 15 września obchodzi się International Dot Day, czyli Międzynarodowy Dzień Kropki. Jest to międzynarodowe święto, które zwraca uwagę na kreatywność, radość z tworzenia, współpracę i moc odwagi. Przedszkola na całym świecie organizują w tym dniu wiele działań, które pomagają dzieciom poznać ich mocne strony i rozwijać własną odwagę.

 

Czym jest odwaga?

 

To zdolność do podejmowania działań, których się obawiamy; które wydają nam się trudne, a ich rezultaty nie są dla nas znane. To decyzja, którą podejmujemy pomimo niesprzyjających, trudnych dla nas warunków – gdy nasze poczucie własnej wartości wystawione jest na próbę. Możemy wtedy odczuwać trudne dla nas emocje, tj. strach, wstyd, poczucie porażki lub zwątpienia czy mierzenie się ze sobą.

Jednak dobrze jest pamiętać o tym, że to właśnie odwaga daje wzmocnienie poczucia własnej wartości i sprawczości. Pomaga szybciej podnosić się z kolan po upadku i radzić sobie z wyzwaniami. A na głębszym poziomie jest gotowością do przeproszenia, podziękowania, a także dawania sobie prawa do emocji i do wycofania się z uporu dotyczącego przekonania o swojej racji.

 

Dlaczego warto obchodzić Międzynarodowy Dzień Kropki?

 

Amerykański pisarz i ilustrator książek dla dzieci, Peter H. Reynolds, w 2003 roku wydał książeczkę pod tytułem The Dot, czyli Kropka. Jej bohaterką jest dziewczynka imieniem Vashti, która dzięki malutkiej kropce i wspaniałej, mądrej nauczycielce plastyki uwierzyła w swoje możliwości. Książka. Kropka to opowieść pokazująca również jak ważna jest osobowość nauczycielki. To jej empatia i troska budzą odwagę wątpiącej w swoje umiejętności Vashti. Dzięki sprzyjającej przestrzeni dziewczynka może przestać się bać i odkryć swój potencjał. I to, co zaczyna się od małej kropki na kartce papieru, staje się przełomowym procesem w budowaniu pewności siebie i odwagi u małej Vashti. A kropka staje się dla wszystkich dzieci początkiem rozpoczynającej się odważnej podróży „po nowe”.

I tak każdego roku w Międzynarodowy Dzień Kropki, z pomocą takich ludzi jak ty, inspiracja tym świętem trwa. To, co zaczęło się jako opowieść na kartkach cieniutkiej książeczki o Vashti, zmienia nauczanie na całym świecie, ponieważ dzieci na całej kuli ziemskiej potrzebują odkryć swoją moc i swój potencjał kreatywności we wszystkim, co robią w duchu odwagi. A z takimi nauczycielami jak ty jest im zdecydowanie łatwiej, ponieważ dając im przestrzeń na zmianę sytuacji, przedszkolacy mogą nabrać odwagi. Dzieje się tak dzięki temu, że patrzą na swoje lęki w nowy, inny sposób. Przecież wiemy dobrze o tym, że odwaga i lęk zawsze podążają razem w towarzystwie niepokoju, wstydu i obawy, więc mimo to trzeba się odważyć iść po nowe.

 

Jak można wzmocnić odwagę u dziecka?

 

Chcąc zatem wzmacniać odwagę u dziecka, potrzebujesz wiedzieć, czego tak naprawdę ono chce i czego ty sama dla niego chcesz. Gdy pragniesz, żeby np. było w życiu odważne i radziło sobie, warto podążać za nim w mądry sposób. Dziecko, które ma przy sobie osobę ważną dla niego, która mu zaufa bez nacisku, łatwiej działa mimo lęków, zaczynając od małych kroków i wchodząc w nowe, nieznane mu rzeczy. Mimo że na drodze może doświadczać wielu porażek, odrzuceń czy nieoczekiwanych zwrotów akcji. Pomimo wszystko idzie dalej, szuka nowych, innych dróg, które prowadzą go do rozwiązania. Kiedy dziecko odczuwa odwagę, to ona właśnie pomaga – mimo lęku, zwątpienia, niepokoju – robić rzeczy, które na początku wydają się dla niego trudne, przerażające czy ryzykowne. Czasami odwaga pojawia się tylko na kilka sekund – to już wystarczająco długo dla dziecka, aby być odpowiednio odważnym.

Oczywiście nie zawsze widać efekty od razu. Czasami odwagi w ogóle nie widać, bo nie jest spektakularna jak brawa na widowni czy fajerwerki. Ponieważ odwaga jest w dziecku. Odważne dziecko to takie, które działa, mimo że się boi. Zaufaj sobie i dziecku. Pozwalaj mu działać adekwatnie do jego wieku i możliwości. Szanuj emocje dziecka. Nie nazywaj tego, co czuje, czymś, czym nie warto zawracać głowy. Nie zaprzeczaj temu, co w danym momencie odczuwa dziecko, nie wyśmiewaj. Ponieważ może to spowodować, że nie będzie miało zaufania do tego, co czuje, i nie zdobędzie się na odwagę pokonania swojej słabości. Jeszcze bardziej będzie odczuwać lęk i może nawet poczucie wstydu za to, że sobie nie radzi, a powinno. Dziecko ma prawo do czucia, przeżywania, doświadczania różnych emocji. To wzmacnia w nim odwagę adekwatną do jego możliwości i wieku. Tak więc pomagaj mu w przeżywaniu różnych emocji – nawet tych trudnych, jak: strach, lęk, niepewność, wstyd – w sposób, który rozwija twoje dziecko.

Dostrzegaj sytuacje, w których zauważyłaś(-eś) jego odwagę, i powiedz mu o tym – „Zauważyłam(-em), jak odważyłeś się na jazdę na rowerze samodzielnie” itp. Komunikuj też dziecku to, że odwaga może być również myślą, uczuciem. Może być odważne, nawet jeśli tego jeszcze nie widać w jego działaniu, czasami to może wymagać czasu. Pamiętaj, że odwaga może oznaczać bycie miłym dla nowego dziecka w klasie, próbowanie czegoś nowego, mówienie o czymś, w co bardzo się wierzy. I że nigdy nie jest za późno na zmianę.

Bądź dla dziecka przykładem. Dzieci uczą się też przez modelowanie. Bądź prawdziwa(-wy) w przeżywaniu własnych stanów emocjonalnych. Mów dziecku również o swoich emocjach, zwątpieniach, lękach, obawach, ale też sam rób coś odważnego, próbuj mimo lęków czy obaw. Bój się i rób, i nie poddawaj się w działaniach tylko dlatego, że się boisz. Ponieważ dziecko chce cię widzieć autentyczną(-ym), to też mu pomaga być odważnym. Dobrze, jak ma z kogo czerpać. Inaczej zachowujesz się, kiedy odczuwasz złość, smutek, strach, a inaczej gdy czujesz szczęście czy radość. Jeśli sam(a) projektujesz na dziecko swoje obawy i lęki, to chcąc nie chcąc blokujesz jego własną odwagę. Możesz to zauważyć w takich bezpodstawnych komunikatach, bez intencji i refleksji: „Nie huśtaj się za wysoko, bo spadniesz”, „ To jest bardzo niebezpieczne”, „Nie dotykaj”, „Nie ruszaj”, „Złamiesz rękę” itp.

Jeśli jest taka potrzeba, pokazuj mu skutki, konsekwencje i rezultaty. Ucz dziecko wyciągania wniosków z podejmowanych przez nie decyzji. Pamiętaj, odważne dziecko nie boi się życia. Nie boi się iść przez życie z radością i zaufaniem, że wszystko, czego doświadcza, jest właściwe, potrzebne i ważne.

 

Inspiracja: Książka – Arteterapia dla dzieci. Propozycje ćwiczeń plastycznych i pomysły na dialogi z najmłodszymi, Wydawnictwo Harmonia.

 

Zapraszam do ćwiczenia z okazji Międzynarodowego Dnia Kropki.

 

Odwaga

Zadanie dla dziecka: Zastanów się przez chwilę, czego nowego odważyłaś(-eś) się spróbować całkiem niedawno. Może jest to jazda na rolkach, deskorolce lub coś zupełnie innego? Jeśli już wiesz, narysuj to tak, jak potrafisz.

Pytania, które możesz wykorzystać w trakcie rozmowy z dzieckiem:

„Czego nowego odważyłaś(-eś) się spróbować całkiem niedawno?”,

„Jak się z tym czujesz?”,

„Co takiego się wydarzyło, że odważyłaś(-eś) się to zrobić?”.