Zmiana pory roku a emocje dziecka – czemu wiosną bywają rozdrażnione?

Wraz z nadejściem wiosny wielu rodziców zauważa u swoich dzieci, zwłaszcza tych rozpoczynających edukację szkolną, zwiększoną drażliwość, wahania nastroju czy trudności z koncentracją. Choć wiosna kojarzy się z odnową i pozytywną energią, to dla niektórych dzieci może być okresem wyzwań emocjonalnych. Zrozumienie przyczyn tych zmian oraz sposobów wsparcia dziecka w tym czasie jest kluczowe dla jego dobrostanu.​

Wpływ zmian sezonowych na organizm dziecka

Zmiany pór roku wpływają na funkcjonowanie biologiczne człowieka, w tym na układ hormonalny i nerwowy. Wiosną, wraz z wydłużeniem się dnia i zwiększoną ekspozycją na światło słoneczne, dochodzi do zmian w produkcji hormonów takich jak serotonina i melatonina. Serotonina, zwana „hormonem szczęścia”, odpowiada za regulację nastroju, podczas gdy melatonina kontroluje rytm snu i czuwania. Zwiększone nasłonecznienie może prowadzić do obniżenia poziomu melatoniny i wzrostu serotoniny, co wpływa na poziom energii i samopoczucie. ​

Jednakże, nagłe zmiany w poziomach tych hormonów mogą powodować u dzieci trudności w adaptacji, prowadząc do objawów takich jak:​

• Zwiększona drażliwość​
• Wahania nastroju​
• Problemy ze snem​
• Trudności z koncentracją​

Przesilenie wiosenne a samopoczucie dziecka

Przesilenie wiosenne to okres, w którym organizm adaptuje się do nowych warunków środowiskowych. U dzieci może to objawiać się zmęczeniem, apatią czy obniżoną odpornością. Zmiany te wynikają z konieczności przystosowania się do nowych warunków, co może być wyzwaniem dla młodego organizmu. ​

Czynniki środowiskowe i społeczne

Wiosna to czas intensywnych zmian w otoczeniu dziecka – przyroda budzi się do życia, dni stają się dłuższe, a aktywność na świeżym powietrzu wzrasta. Te zmiany, choć pozytywne, mogą być dla dziecka źródłem dodatkowych bodźców, co w połączeniu z obowiązkami szkolnymi może prowadzić do przeciążenia sensorycznego i emocjonalnego.​

Dodatkowo, wiosna często wiąże się z większą liczbą wydarzeń społecznych, takich jak wycieczki szkolne czy rodzinne spotkania. Dla dzieci, zwłaszcza tych bardziej wrażliwych, może to stanowić dodatkowe źródło stresu i napięcia.​

Jak wspierać dziecko w okresie wiosennym?

1. Regularny harmonogram dnia: Utrzymanie stałych godzin snu, posiłków i nauki pomaga w stabilizacji rytmu dobowego dziecka, co może łagodzić objawy związane z przesileniem wiosennym.​
2. Zbilansowana dieta: Wprowadzenie do jadłospisu dziecka produktów bogatych w witaminy i minerały wspiera jego odporność i poziom energii. Szczególnie ważne są witaminy z grupy B, magnez oraz kwasy omega-3.​
3. Aktywność fizyczna na świeżym powietrzu: Regularne spacery, zabawy na podwórku czy jazda na rowerze pomagają w redukcji stresu i poprawiają nastrój dziecka.​
4. Ograniczenie dodatkowych bodźców: Warto zwrócić uwagę na ilość czasu spędzanego przed ekranem oraz na natężenie zajęć pozalekcyjnych, aby nie przeciążać dziecka nadmiarem aktywności.​
5. Otwarte rozmowy o emocjach: Zachęcanie dziecka do wyrażania swoich uczuć i obaw pozwala na lepsze zrozumienie jego potrzeb i dostosowanie wsparcia.​
6. Techniki relaksacyjne: Nauka prostych metod relaksacji, takich jak głębokie oddychanie czy wizualizacje, może pomóc dziecku w radzeniu sobie z napięciem i stresem.​

Kiedy szukać pomocy specjalisty?

Jeśli objawy takie jak drażliwość, smutek czy problemy ze snem utrzymują się u dziecka przez dłuższy czas i znacząco wpływają na jego codzienne funkcjonowanie, warto skonsultować się z pediatrą lub psychologiem dziecięcym. Wczesna interwencja pozwala na skuteczniejsze wsparcie dziecka i zapobieganie ewentualnym trudnościom w przyszłości.​

Zmiana pory roku, zwłaszcza przejście z zimy do wiosny, to czas pełen wyzwań dla organizmu dziecka. Świadomość wpływu tych zmian na emocje i zachowanie najmłodszych pozwala rodzicom na skuteczniejsze wsparcie i tworzenie warunków sprzyjających harmonijnemu rozwojowi.

Wiosna jako okazja do uważności i wzmocnienia więzi z dzieckiem

Wiosna to czas intensywnych bodźców – dla dorosłych może być początkiem nowej energii, planów i aktywności. Dla dzieci, zwłaszcza tych w pierwszych klasach szkoły podstawowej, wiosenne miesiące bywają jednak znacznie bardziej ambiwalentne. Z jednej strony ekscytujące, kolorowe i pełne ruchu. Z drugiej – męczące, chaotyczne i emocjonalnie obciążające. Świadomość tego, jak wiosenne zmiany wpływają na psychikę młodszych dzieci, może być dla rodziców ogromnym zasobem w codziennym wspieraniu ich rozwoju.

Wiosenne rozdrażnienie, huśtawki nastrojów, nadpobudliwość czy wycofanie nie zawsze oznaczają, że dzieje się coś niepokojącego. Często są naturalną odpowiedzią młodego organizmu na intensywną zmianę – zarówno biologiczną, jak i środowiskową. Zmienia się długość dnia, światło, temperatura, rytm funkcjonowania całej rodziny. Dziecko – tak jak dorośli – musi się w tym odnaleźć, ale nie zawsze wie, jak. Czasem nie potrafi jeszcze zrozumieć swoich reakcji, a co dopiero o nich opowiedzieć.

To właśnie dlatego wiosna może być dla rodzica świetnym momentem na zatrzymanie się i wzmocnienie relacji z dzieckiem. Jeśli maluch staje się bardziej drażliwy, nie warto od razu tego „naprawiać” ani traktować jako problemu. Lepiej uznać to za sygnał: „coś się zmienia, potrzebuję pomocy w uporządkowaniu tego świata”. Taka zmiana podejścia – od reakcji do zrozumienia – sprawia, że dziecko czuje się bezpieczniej i szybciej odzyskuje równowagę.

W tym okresie szczególnie ważne stają się codzienne rytuały – nie tyle po to, by narzucać dziecku schematy, co po to, by budować w nim poczucie przewidywalności i spokoju. Stałe pory posiłków, sen w regularnych godzinach, wspólne spacery czy wieczorne rozmowy to drobne elementy, które dają dziecku sygnał: „jesteś ważne, jesteś zauważone, jesteś bezpieczne”.

Warto też pamiętać, że rodzic nie musi mieć gotowych odpowiedzi na wszystko. Nie musi „naprawiać” emocji dziecka ani zawsze wiedzieć, dlaczego ono właśnie teraz płacze albo nie chce iść do szkoły. Czasem wystarczy obecność, cierpliwość i gotowość do słuchania. Emocje – także te trudne – nie są błędem, ale częścią rozwoju. Każda pora roku niesie za sobą inne wyzwania, ale też inne możliwości uczenia się, jak sobie z tymi wyzwaniami radzić.

Wiosna to nie tylko czas chaosu, ale też szansa – dla dziecka, by uczyć się siebie, i dla rodzica, by nauczyć się patrzeć uważniej. Obserwując swoje dziecko bez ocen, ale z troską, dajesz mu przestrzeń, by nauczyło się regulować emocje i czuło się akceptowane, niezależnie od tego, w jakim jest stanie. A to fundament jego przyszłej odporności psychicznej.

Jeśli więc w tym sezonie Twoje dziecko bywa „trudniejsze”, nie panikuj. Weź głęboki oddech – może to najlepszy moment, by na nowo nauczyć się być razem. I zbudować coś, co zostanie z Wami znacznie dłużej niż wiosenne słońce.