Jak jest z tą edukacją domową?

Na przestrzeni ostatnich lat coraz więcej rodziców szuka dla swoich dzieci alternatywnych sposobów nauczania, wybierając autorskie szkoły prywatne, szkoły niepubliczne czy decydując się na kształcenie domowe. Jednym z powodów takiej decyzji jest zwyczajne rozczarowanie obecnym systemem edukacji i chęć wyrwania się z jego skostniałych ram.

Według statystyk tylko w roku szkolnym 2021/22 z edukacji domowej korzystało 20 tysięcy dzieci, co stanowi wyłącznie niewielki ułamek (niecałe 0,5%) wszystkich uczniów w kraju, jednak bezsprzecznie z roku na rok mamy do czynienia z tendencją wzrostową, biorąc pod uwagę lata ubiegłe (2019/20), kiedy to z tej formy nauczania korzystało zaledwie 12 tysięcy dzieci. Porównując, w Stanach Zjednoczonych dzieci kształcące się w domu stanowią 3% (ponad 1,5 miliona) wszystkich uczniów w kraju. Oczywiście do tego wzrostu przyczyniła się też pandemia, która również obnażyła nieudolność obecnego systemu i pomogła wahającym się osobom podjąć decyzję, przechylając szalę na domową formę kształcenia.

Na czym polega edukacja domowa? Jakie są jej zalety i wady? Co daje dzieciom wybór takiej formy nauczania? I jak to wygląda zarówno od strony formalnej, jak i praktycznej? Przeczytaj poniżej. Miłej lektury!

 

Czym jest edukacja domowa?

 

Edukacja domowa to nic innego, jak realizowanie przez dziecko obowiązku szkolnego w domu. Rodzice czy opiekunowie prawni, podejmując decyzję o rezygnacji z tradycyjnej szkoły, muszą zapewnić dziecku między 6. a 18. rokiem życia kształcenie według obowiązującej w danym kraju podstawy programowej. Co ważne!, taką formę nauczania można rozpocząć i cofnąć w dowolnym terminie poprzez złożenie wniosku do dyrektora wybranej przez nas szkoły.

Co krok po kroku należy zrobić, chcąc przejść na edukację domową?

Aby przystąpić do realizacji domowej formy nauczania warto zacząć od wyboru odpowiedniej szkoły, najlepiej prowadzonej w nurcie, który jest nam bliski, i znajdującej się niedaleko od naszego miejsca zamieszkania, tak aby dziecko mogło korzystać z podręczników, lekcji indywidualnych czy dostępnej oferty zajęć pozalekcyjnych. Następnie trzeba złożyć do dyrektora szkoły odpowiednie dokumenty, takie jak:

• podanie o umożliwienie realizacji obowiązku szkolnego w formie edukacji domowej,
• oświadczenie o zapewnieniu uczniowi warunków umożliwiających realizację podstawy programowej,
• zobowiązanie do przystąpienia ucznia do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych (i inne – wymagane w danej placówce).

Po złożeniu przez rodzica wniosku dyrektor szkoły wydaje zgodę, bądź jej brak, na realizowanie przez ucznia kształcenia w trybie domowym, wskazując jednocześnie jeden z trzech etapów edukacyjnych: I etap (klasa I, II i III SP.) II etap (klasa IV, V, VI, VII i VIII SP.) lub III etap (szkoła ponadpodstawowa). Zgodę tę może cofnąć na przykład w przypadku nieusprawiedliwionego nieprzystąpienia ucznia do egzaminów końcowych.

Pamiętaj, że zgodnie z polskim prawem musisz kształcić swoje dziecko, ale niekoniecznie posyłać je do szkoły. Szczegółowe informacje na ten temat znajdziesz w obowiązującej od dnia 1 września 2017 roku ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 910), która została ogłoszona dnia 22 maja 2020 r.

 

Formalności załatwione i co dalej? Jakie wartości niesie za sobą edukacja domowa?

 

Mimo że w Polsce jest coraz więcej świadomych osób, które szukają dla swoich dzieci niekonwencjonalnych metod nauczania, to edukacja domowa wciąż raczkuje i często kojarzy się z rozwiązaniem nie do końca zgodnym z prawem. Rodzice widzą, że pruski system edukacji regularnie zawodzi, czasami mają przykre doświadczenia związane z tradycyjną szkołą, do tego dochodzą podziały, ciągłe zmiany i rozwiązania, które nie zawsze mają na celu dobro dzieci, jednak wciąż obawiają się zmian i wyjścia poza utarte schematy. Nie potrafią sobie wyobrazić, jak domowa forma kształcenia będzie wyglądała w praktyce, i nie wiedzą, czy podołają wyzwaniu, jakim jest przejęcie całkowitej odpowiedzialności za nauczanie i przyszłość swojego dziecka. Dlatego też, przed podjęciem tak ważnej decyzji, warto przeanalizować wszystkie za i przeciw takiego wyboru.

Na wady i zalety edukacji domowej składa się wiele czynników. Decydując się na taką formę kształcenia, należy pamiętać, że dziecko nie będzie, tak jak w przypadku standardowej szkoły, każdego dnia socjalizowało się z innymi dziećmi, więc warto pomyśleć o dodatkowych zajęciach, takich jak sztuki walki, gry zespołowe, zajęcia plastyczne czy muzyczne, aby zapewnić mu codzienny kontakt z rówieśnikami.

 

A co daje dzieciom edukacja domowa?

 

Domowa forma kształcenia daje dzieciom przede wszystkim większą uważność, wolność, elastyczność – młody człowiek może się wyspać, wygospodarować więcej czasu na odpoczynek, dzięki czemu będzie bardziej skupiony i zrobi więcej w krótszym czasie. Edukacja domowa uczy odpowiedzialności za siebie, swoje czyny, jak również za innych. Pozwala na indywidualne podejście, podążanie za uczniem bez poczucia presji rówieśniczej i ciągłej rywalizacji. Pozwala również na odkrywanie przez młodego człowieka świat zgodnie z wartościami i nurtem edukacyjnym bliskim jemu i jego rodzinie. Rodzic, opiekun czy osoba upoważniona do nauczania dziecka w takiej formie, może za nim podążać, nie porównując i nie usiłując na siłę dopasować do równolatków.

Dziecko ma prawo zarządzać swoim czasem i decydować o tym, jak, gdzie, kiedy i czego w danej chwili chce się uczyć. Może podążać za swoimi zainteresowaniami, rozwijać talenty i pasje, tym samym rozwijać się w prawidłowy sposób. Dzięki edukacji domowej młody człowiek odzyskuje poczucie własnej wartości i radość ze zdobywania wiedzy.

Co więcej, współcześnie rodzice wybierając dla swoich dzieci domową formę kształcenia, nie są pozostawieni sami sobie, ponieważ wiele placówek oferuje odpłatnie zajęcia zarówno dydaktyczne, jak i ogólnorozwojowe, artystyczne i sportowe, dzięki którym dzieci mają szansę rozwijać się w swoim tempie, jednocześnie nie tracąc kontaktu z kolegami.

Ale pamiętaj, że to od Ciebie zależy, czy właśnie tak będzie wyglądała domowa forma kształcenia Twojego dziecka. Zanim podejmiesz decyzję o rozpoczęciu czy przejściu na domową edukację, przeanalizuj swoją sytuację rodzinną i odpowiedz sobie na pytania: czy będziesz w stanie zapewnić dziecku odpowiednie warunki do nauki? Czy uda Ci się wygospodarować zarówno potrzebną liczbę godzin, jak i przyjazną i bezstresową przestrzeń? Czy możesz poświęcić swoją uwagę, czas i często pieniądze – bo choć ta forma edukacji jest bezpłatna, to jednak należy liczyć się z tym, że będzie trzeba zapewnić dziecku odpowiednie książki, dostęp do e-platformy edukacyjnej czy dodatkowych zajęć, tak aby w pełni mogło wykorzystać swój potencjał i nie pozostawało za równolatkami. Jeśli odpowiedzi brzmią tak, to nic nie stoi na przeszkodzie, żebyście rozpoczęli wspólną przygodę z edukacją domową!

Analizując powyższe aspekty, pamiętaj też, że biorąc edukację swojego dziecka we własne ręce, możesz mieć bezpośredni wpływ na jego przyszłość! Masz szansę ukształtować szczęśliwego, mądrego i odpowiedzialnego za swoje czyny człowieka, jednak, aby tak się stało, nie możesz stracić z oczu tego, co najważniejsze, czyli zadbania o jego komfort psychiczny na każdym etapie edukacyjnej drogi.

Bo przecież „Najlepszym prezentem, jaki rodzice mogą dać dziecku, jest świadomość, że myślą, to co mówią, i mówią, to co myślą”. – Jesper Juul