Jak chronić się przed kleszczami?

W czasach koronawirusa szczególnie doceniamy czas, który możemy spędzić z dziećmi na świeżym powietrzu. Wyjście do lasu o tej porze roku nie tylko pozwala nam cieszyć się słońcem i świeżym powietrzem, ale niestety również zwiększa ryzyko „złapania” kleszcza, a tego pasożyta wolelibyśmy unikać!

Nie bez powodu kleszcze budzą strach – są to niebezpieczne pasożyty, które przenoszą bakterie i wirusy wywołujące groźne choroby: boreliozę, kleszczowe zapalenie mózgu, anaplazmozę, tularemię.

Pomimo, że kleszcze są groźne i o tej porze roku jest ich naprawdę dużo, to jeszcze powód, abyśmy zamykali się w domu. Zamiast tego warto dowiedzieć się, jak możemy przed nimi chronić siebie i dzieci oraz co zrobić, gdy kleszcz zaatakuje i kiedy należy udać się do lekarza.

Aby skuteczniej chronić przed kleszczami, warto poznać kilka faktów na ich temat

• W Polsce występuje 21 gatunków kleszczy. Najczęściej mamy do czynienia z trzema z nich: kleszczem pospolitym, kleszczem łąkowym i obrzeżkiem gołębim.
• Największa aktywność kleszczy przypada na okres od późnej wiosny do wczesnej jesieni, czyli właśnie teraz.
• Atakują swoje ofiary najczęściej w godzinach porannych oraz od późnego popołudnia do zmierzchu.
• Kleszcze zamieszkują głównie obrzeża łąk, pól, lasów i terenów zielonych, co nie oznacza, że nie można ich spotkać w centrum miasta.
• Kleszcze nie spadają z drzew, a znajdują się głównie w trawach, krzewach, na niskich gałęziach drzew. Można je spotkać na leszczynie, paprociach, czarnym bzie. Potrafią wspiąć się maksymalnie do 150 cm.
• Kleszcze nie przepadają za słońcem, ale lubią ciepłe oraz wilgotne miejsca.
• Kleszcze potrafią wyczuć ofiarę nawet z 20 metrów! Reagują na zapach potu, feromony, temperaturę ciała, wydychane powietrze. Potencjalnego żywiciela namierzają tzw. narządem Hallera umiejscowionym na pierwszej parze nóg.
• Pasożyty nie od razu wbijają się w ciało swojej ofiary. Kiedy już się znajdą na skórze człowieka, szukają dogodnego miejsca, które będzie zaciszne, ciepłe i wilgotne. Kleszcze mogą wędrować po ciele nawet przez godzinę. Miejsca, w które najczęściej się wbijają to: pachwiny, okolice kolan i pach, łokcie, linia włosów, okolice ucha i pośladki.
• Kleszcze są ślepe i nie identyfikują ofiary po kolorze ubrania. Warto jednak zakładać ubrania jasne, na których łatwiej będzie je zauważyć.
• Ugryzienie kleszcza jest bezbolesne. Pomimo tego, że wbija się głęboko w skórę, to automatycznie wprowadza wydzielinę mającą działanie znieczulające i opóźniające reakcję zapalną u ofiary.
• Nie każde ukąszenie kleszcza jest groźne, a to dlatego, że nie wszystkie kleszcze zarażają. Niemniej jednak, każde miejsce po ukąszeniu należy uważnie obserwować, a wszystkie niepokojące objawy powinny być jak najszybciej skonsultowane z lekarzem.

Możemy chronić dzieci i siebie przed kleszczami unikając miejsc trawiastych, zakładając jasne ubrania, nie wychodząc na łąki w godzinach rannych i popołudniowych. W ten sposób zwiększamy swoje szanse na uniknięcie bliskiego spotkania z pasożytem. Aby jeszcze bardziej zminimalizować ryzyko ugryzienia przez kleszcza, pamiętajmy o:

• aby przed wyjściem z domu odpowiednio osłonić ciało, zakładając długie spodnie, bluzkę z długim rękawem, skarpety, a na głowę czapkę lub kapelusz. Nie zawsze jest to łatwe do zrealizowania, ponieważ ciężko w upalny dzień chodzić w długich spodniach czy bluzie, ale postarajmy się osłonić dziecko i siebie na tyle, na ile jest to możliwe,
• w aptekach i wielu sklepach można dostać różnego rodzaju środku odstraszające owady, w tym także kleszcze. Warto zwrócić uwagę na spraye chroniące przed kleszczami, opaski na rączkę, plastry odstraszające owady, jak również urządzenia ultradźwiękowe,
• nie wszystkie środki odstraszające kleszcze można stosować u dzieci, dlatego trzeba zapoznać się z opisem na etykiecie lub ulotce dołączonej do preparatu,
• jeśli macie zwierzęta domowe, powinniście pamiętać o zabezpieczeniu również ich przed tymi pasożytami. Zwierzęta, a szczególnie psy i koty, nie tylko mogą przynieść w sierści kleszcza do mieszkania, ale również same mogą stać się jego ofiarą,
• każdorazowo po powrocie z lasu, parku czy nawet placu zabaw, należy dokładnie obejrzeć ciało dziecka i swoje, a także wytrzepać ubranie.

Co zrobić, jeśli już zauważycie kleszcza wbitego w ciało?

• Wbitego w ciało kleszcza powinniście jak najszybciej usunąć w całości. Nie wolno czekać, aż sam odpadnie. Im szybciej usuniecie kleszcza, tym mniejsze będzie ryzyko zakażenia.
• Kleszcza możecie usunąć przy użyciu pęsety lub przeznaczonych do tego przyrządów, jak np. lasso czy kleszczołapki. Pamiętajcie, że tego pajęczaka nie wolno wykręcać palcami, szarpać, rozgniatać ani smarować tłuszczem i alkoholem, jak niegdyś zalecano.
• Jeśli sami nie potraficie usunąć kleszcza u dziecka, bądź u siebie, powinniście poprosić o pomoc osobę, która ma już w tym doświadczenie. Po pozbyciu się kleszcza, uważnie obserwujcie miejsce na ciele, w które był wbity.

Kiedy należy zgłosić się do lekarza?

• Za każdym razem, kiedy podejrzewacie, że kleszcz mógł być zarażony.
• Kiedy w okolicy ukąszenia pojawił się rumień wędrujący (powiększająca się czerwona plama, którą zamyka „obręcz”). Rumień najczęściej się pojawia od 3 do nawet 60 dni od ukąszenia.
• Przy pojawieniu się objawów takich jak: wysoka temperatura, powiększenie węzłów chłonnych, bóle mięśni i stawów, bóle głowy, dreszcze.
• Przy każdym niepokojącym was objawie.

 

Kleszcze są niebezpieczne i sieją postrach wśród wielu osób, ale nie jest to powód, by zamykać się w domu w obawie przed ugryzieniem. Ważne jest, abyśmy mieli świadomość zagrożenia i wiedzieli, jak można się przed nimi chronić, jak je usunąć i na co zwrócić uwagę, w przypadku ugryzienia.