zimowa wszawica

Wraz z nadejściem zimy do szkół powrócił problem z wszawicą. I nawet jeśli wydaje nam się, że po jesiennym ataku udało nam się opanować rozprzestrzenianie się pasożytów, to teraz sytuacja jest trudniejsza. Wszy gnieżdżą się już nie tylko we włosach, ale też w czapkach, szalikach, bluzach czy kurtkach, które dzieci zostawiają w szatni po przyjściu do szkoły.

Wszy bardzo szybko się rozmnażają i przemieszczają, dlatego warto wiedzieć, jak je rozpoznać i jak się ich pozbyć!

Jeszcze do niedawna uważano, że choroba zakaźna, jaką jest wszawica, występuje u osób o niskim statusie ekonomicznym czy nieodpowiednio dbającym o higienę. Teraz nikt nie ma wątpliwości, że pasożyty mogą pojawić się u każdego bez względu na wiek, płeć czy status ekonomiczny. Do zakażenia dochodzi podczas bezpośredniego kontaktu z osobą zakażoną (np. podczas wspólnej zabawy, przytulania, leżenia w bliskiej odległości), jak również przez przedmioty osoby zakażonej, na których mogą znajdować się wszy (np. czapki, szaliki, opaski, spinki, gumki do włosów). Zimą szczególnie powinniśmy zwracać uwagę na odzież i akcesoria pozostawione w szkolnej szatni.

Jak rozpoznać wszawicę?

Najbardziej charakterystycznym objawem wszawicy jest uporczywe swędzenie skóry. Kiedy dziecko często drapie się po główce (zarówno w dzień, jak i w nocy), jak najszybciej powinniśmy zrobić przegląd włosów i skóry głowy. Pasożyty mogą znajdować się za uszami, na środku lub z tyłu głowy, a także w okolicach szyi. Gnidy zanim się wyklują przypominają żółte, brązowe lub czarne kropki, które znajdują się blisko skóry głowy. Dorosłe osobniki jesteśmy w stanie rozpoznać gołym okiem:

Wyglądem mogą przypominać łupież czy ziarenka sezamu,
Mają od 1 do 5 mm długości,
Są płaskie,
Ich tułów jest trzykrotnie dłuższy od głowy,
Są koloru białego, brązowego, czarnego, a nawet przezroczyste,
Są to pasożyty bezskrzydłowe, ale mają pancerz,
Można je zauważyć przede wszystkim przy łodydze włosa.

Obecność wszy można rozpoznać również po skórze głowy. Bardzo często widoczne jest zaczerwienienie, zgrubienie czy rumień powstały w wyniku reakcji alergicznej na ślinę pasożyta. O alergii na wszy mogą świadczyć także powiększone węzły chłonne. Niektóre dzieci mogą zmagać się też z infekcją bakteryjną, grzybiczą a nawet liszajem na skórze głowy. Na głowie mogą pojawić się zadrapania i zranienia spowodowane drapaniem głowy.

O pojawieniu się wszy może również świadczyć częste potrząsanie głową, jakby dziecko chciało coś z niej zrzucić. Niepokojąca będzie też zmiana w zachowaniu dziecka. Może być ono rozdrażnione, niespokojne, nadmiernie pobudzone, ale też apatyczne. Ponieważ wszy są szczególnie aktywne w nocy, mogą pojawić się problemy ze snem.

Jak wyleczyć wszawicę?

Praktycznie w każdej aptece dostępne są kremy, szampony, płukanki, pianki, aerozole i balsamy, które zabijają wszy. Są to preparaty chemiczne lub ziołowe. Niektóre z nich możemy kupić „od ręki”, a inne tylko z receptą wypisaną przez lekarza. Niezależnie od tego, czy kupimy preparat dostępny bez recepty, czy na receptę, zawsze należy dokładnie przestrzegać instrukcji zawartej na opakowaniu. Zbyt duża ilość środka może być szkodliwa dla dziecka, natomiast zbyt mała ilość nie zadziała.

Warto też wiedzieć, że niektóre preparaty na wszy są łatwopalne i nawet po wpływem strumienia powietrza z suszarki mogą się zapalić, dlatego po takim zabiegu, lepiej pozwolić włosom wyschnąć naturalnie.

Ważnym krokiem w usuwaniu gnid i wszy jest także regularne czesanie włosów grzebieniem o drobnych ząbkach. Nie jest to proste zadanie, ale pomaga w dużym stopniu pozbyć się zarówno gnid, jak i dorosłych osobników. W tym celu należy codziennie przez trzy tygodnie przeczesywać włosy grzebieniem do momentu, aż nie znajdziemy na nich ani jednej gnidy i wszy. Przed wyczesywaniem warto zwilżyć włosy wodą i nałożyć na nie odżywkę. Woda na chwilę utrzyma pasożyty w bezruchu, a odżywka ułatwi rozczesywanie.

Aby pozbyć się pasożytów należy zająć się nie tylko głową osoby zakażonej i wszystkich domowników, ale trzeba też:

poinformować szkołę o zaistniałym problemie. Tylko w ten sposób mamy szansę na zahamowanie wzrostu zakażeń,
wyprać wszystkie koce i pościele w domu,
Wyprać firany i zasłony wiszące w domu,
wyprać w wysokiej temperaturze wszystkie ostatnio noszone ubrania codzienne, bieliznę i piżamy domowników,
dokładnie odkurzyć dywany i wszystkie meble tapicerowane,
odkurzyć w samochodzie tapicerkę, fotelik dziecka, zagłówki,
umyć szamponem i zdezynfekować akcesoria do pielęgnacji włosów (szczotki, grzebienie, opaski, spinki, gumki, ozdoby).

Jak nie dopuścić do zakażenia wszawicą?

Aby uniknąć zakażenia wszawicą, należy podjąć proste działania profilaktyczne. Przede wszystkim należy uświadomić dzieci:

żeby nie bawiły się zbyt blisko siebie,
aby nie dotykały się głowami,
aby nie korzystały z cudzych ręczników,
aby nie zakłady nie swoich czapek i szalików,
aby używały tylko własnych szczotek, grzebieni, ozdób do włosów.

Rodzice natomiast powinni:

przynajmniej raz w tygodniu umyć dziecku głowę szamponem,
codziennie rozczesywać dziecku włosy,
regularnie przeglądać głowę pod kątem wszawicy,
wiązać lub upinać dzieciom długie włosy.

Jeśli wiemy, że w szkole panuje wszawica, warto zabezpieczyć głowę dziecka środkiem odstraszającym wszy. Najczęściej są to preparaty na bazie olejków eterycznych, które pozwalają uniknąć zakażenia.