Poczucie własnej wartości dziecka

Wierz w siebie i nie bój się realizować swoich planów. Możliwe, że będziesz musiał podjąć ryzyko i bardzo się napracować, ale odnajdziesz satysfakcję i spokój wewnętrzny
Sharon Wegscheider-Cruse, ,,Poczucie własnej wartości”

Większość rodziców marzy o tym, aby dziecko było szczęśliwe. Kluczem do tego jest budowanie poczucia jego własnej wartości, które tworzy się i przejawia w relacjach z innymi.

Wszystko, co robimy i mówimy do dziecka, kształtuje jego postrzeganie samego siebie. Jest to proces niezwykle ważny, ale i niełatwy.
Ważny – gdyż pragniemy, aby dziecko akceptowało siebie, świadome swoich zalet i wad oraz miało poczucie, iż jest wartością dla siebie i innych.
Niełatwy – gdyż samoocena może być za wysoka (dziecko egoistyczne, skoncentrowane na sobie, skłonne do przechwałek, nie dostrzegające własnych wad czy porażek, niemiłe i nieżyczliwe) lub zbyt niska (dziecko bierne, nieśmiałe, wycofujące się z działania w obawie przed porażką, nie doceniające ewentualnych sukcesów, nie próbujące pokonywać trudności).

Co więc rodzice mogą zrobić, aby poczucie wartości dziecka było na odpowiednim poziomie? Warto stosować niezawodne sposoby:

1 Okazuj dziecku, że jest bardzo ważne, akceptowane i bezwarunkowo kochane już od momentu narodzin.
Dziecko, któremu okazujemy czułość, zapewniamy poczucie bezpieczeństwa, rozwija się szybciej i łatwiej podejmuje wyzwania. Poczucie, że dziecko jest kochane zawsze, wszędzie i za wszystko sprawia, że wyrasta na pewnego siebie i szczęśliwego człowieka. Wszystko, co robimy i mówimy do dziecka, kształtuje jego postrzeganie samego siebie. Pokazuj, że każdy jest inny, ale tak samo ważny. Mów o uczuciach i emocjach, naucz dziecko radzenia sobie z nimi.

2 Pomóż dziecku uczyć się nowych rzeczy.
Stosuj zasadę: najpierw pokaż dziecku, jak coś należy zrobić, a potem zróbcie to razem. Dopiero wtedy pozwól dziecku zrobić to samodzielnie – nawet jeśli popełnia błędy. Pamiętaj – nie dawaj zbyt łatwych lub zbyt trudnych wyzwań, znajdź równowagę. Nie wyręczaj i nie usuwaj każdej przeszkody spod nóg. Dziecko jest kompetentne i potrafi sobie poradzić, jeśli wymagania dostosowane są do jego wieku i możliwości. Poczucie własnej wartości pomaga dziecku sprostać wyzwaniom, jakie stawia przed nim współczesny świat.

3 Zachęcaj do samodzielności i pozwalaj popełniać błędy.
Dziecko musi doświadczać zarówno sukcesów, jak i porażek, ponieważ to wpływa na jego prawidłową samoocenę.

4 Chwal swoje dziecko, ale rób to mądrze.
Nie chwal na wyrost, bo to nie brzmi szczerze. Dziecko samo czuje, że mu coś nie wyszło. Chwal za starania i wysiłek. Zachęcaj do podejmowania kolejnych wyzwań.

5 Bądź wzorem do naśladowania – kiedy przykładasz się do swoich obowiązków, dajesz dobry przykład.
Wtedy dziecko uczy się, żeby wkładać wysiłek w podejmowane działania.

6 Skup się na mocnych stronach dziecka.
Zwróć uwagę na to, co lubi robić i co robi dobrze. Pozwól mu rozwijać te umiejętności, to na pewno sprawi, że będzie się dobrze ze sobą czuło.

7 Nie porównuj z innymi, to przynosi dziecku więcej szkód niż korzyści.

8 Pozwól dziecku pomagać – poczucie jego własnej wartości wzrasta, jeśli widzi, że jest potrzebne innym.

Kształtowanie samooceny u dziecka – aby nie wyrosło ani na narcyza, ani na niepewnego siebie człowieka – wymaga czasu i uważności rodzica. Jest to zadanie również dla nauczycieli, którzy wspierają rodziców w wychowaniu dziecka. W naszym przedszkolu wychowawcy starają się kształtować pozytywną samoocenę u dziecka, wykorzystując każdą okazję, adekwatną do potrzeb i możliwości dziecka. Są to np. różnego rodzaju zabawy tematyczne, pełnienie dyżurów, uroczystości, udział w konkursach i festiwalach. Tradycją stał się „Pokaz Twórczości Dziecięcej”- dzień, kiedy dzieci w obecności rodziców prezentują swoje umiejętności wokalne, taneczne, recytatorskie. W takich sytuacjach wzrasta poczucie własnej wartości dziecka, nabiera ono wiary we własne możliwości, co skutkuje podejmowaniem kolejnych wyzwań. Poczucie własnej wartości pomaga dziecku sprostać wyzwaniom, jakie stawia przed nim współczesny świat. Daje siłę do eksplorowania otoczenia, do rozwoju, działania, pokonywania trudności, łagodnego znoszenia porażek. Znajomość i akceptacja swoich słabych i mocnych stron pozwala na odnoszenie sukcesu na miarę możliwości dziecka, na odczuwanie satysfakcji i bycie szczęśliwym.

 

mgr Dorota Czaplewska
nauczyciel wychowania przedszkolnego
w Gminnym Przedszkolu Publicznym w Bogdańcu