Dzielenie się jest fajne

Czas dzieciństwa jest momentem, w którym inwestujemy w nasze dzieci przekazując im wiedzę, wzorce zachowania, uczymy życia w społeczeństwie i w świecie. Obdarzamy je miłością, szacunkiem i bliskością. Jako rodzice oddajemy każdego dnia dziecku cząstkę siebie. Poprzez zabawę, doświadczanie, uważność, przeżywanie wspólnych chwil wraz z dzieckiem uczymy go jak żyć.

Jednym z pięknych gestów jak możemy nauczyć dzieci to empatia i dzielenie się z innymi. Ale nie oznacza to, że zawsze, ale to zawsze dziecko musi się dzielić co bądź oddawać to co jego innym. Bo i w tym przypadku należy zachować równowagę i smak.

Dzielenie się jest fajne, gdy okazujemy to z sercem, z poczuciem dobra.

Każdego dnia prowadzone są zbiórki pieniędzy na chorych czy biednych ludzi. I ucząc dziecko pomagania wrzucając monetę do skarbonki, zasilając konto zbiórki – wskazujemy na dzielenie się tym co posiadamy. Małe gesty a znaczą tak dużo. Kolejnym pięknym przykładem jest zbiórka karmy, koców, legowisk dla zwierząt znajdujących się w schronisku. Dzielenia się uczymy nie tylko w domach, ale i w placówkach przedszkolnych. Często organizowane są kiermasze, dzieci wykonują kartki z życzeniami dla podopiecznych np. hospicjum – by podzielić się, by okazać, dobro, empatię i przekazać wsparcie w trudnych chwilach.

Dobry przykład to jedno, ale jak pokazać dziecku, że dzielenie się przynosi korzyści?

Najlepiej podczas zabawy, dzieląc się klockami, kredkami, wymieniając się kolorowankami, obdarowując dziecko czymś czego w danym momencie nie posiada. Jakie korzyści płyną z tego? Przede wszystkim uśmiech, pogodne spojrzenie i błysk w oku, wdzięczność, usłyszenie słowa dziękuję, poczucie bycia ważnym dla kogoś.

I powstaje pytanie, w jaki sposób nauczyć dziecko dzielenia się np. zabawkami?

Oto kilka ze sposobów:

– należy dziecku dawać dobry przykład, pokazywać, że dzielenie jest fajne i warto to robić – „Pożycz Kasi lalkę, wtedy i ona da ci pobawić się swoimi konikami”, „Jeśli nie będziesz chciał nigdy pożyczyć Rafałowi samochód, on również nie będzie chciał się podzielić z Tobą swoimi zabawkami”.

– warto wskazać dziecku, że dzielenie też jest radością – „Jeśli nie potrzebujesz teraz wiaderka, pożycz go na chwilę Hani, ona bardzo chce zbudować babkę z piasku – możesz pożyczyć? Hania na pewno się ucieszy!”

– wskaż, że wspólna zabawa może być bardzo interesująca – „podaj Basi swoje kredki – pokolorujecie obrazek razem”

– Naucz dziecko dawać – wyjdź z dzieckiem do parku na spacer, by wspólnie karmić kaczki pływające w stawie, najlepiej w taki sposób, aby każda otrzymała porcję pożywienia

– podkreślaj dziecku, że coś jest twoje a coś jego – np. krojąc owoc, połóż na jednym talerzu część dla siebie, a na drugim część dla dziecka

– wychodząc z dzieckiem na plac zabaw, warto zabrać o jedną zabawkę więcej, np. niech to będzie łopatka do pisaku – mając dwie łatwiej jest się podzielić

– z dzieckiem należy prowadzić dialog, tłumacząc co jest dobre a co złe, tłumacząc, dlaczego tak jest

– zamiast czegoś zakazywać – negocjuj. Daj dziecku wybór, dzięki temu kształtuje się w nim jego indywidualność

– naucz dziecko jak uzyskać również coś od innych, gdyż dzielenie działa w dwie strony – „Jeśli chcesz pożyczyć od Ali układankę, najpierw ją o to zapytaj (poproś), „Jeśli chcesz odzyskać swoją łopatkę, to powiedz Hani, by Ci ją oddała z powrotem”, następnie pozwól dziecku by samodzielnie kontynuowało swoją zabawę, według własnej kreatywności

– pokaż dziecku, że i ty dzielisz się z innymi jak i inni z tobą wskazując na codzienne proste przykłady – „Ciocia pożyczyła mi szklankę cukru, gdy mi zabrakło do ciasta”, „pożyczyłam dziś sąsiadce Ani książkę kucharską”

– jeśli zauważysz, że dziecko rozumie temat dzielenia się i robi w tym kierunku postępy – pochwal je – „Wspaniale, że pożyczyłaś Hani łopatkę do piasku”, „Jestem z Ciebie dumna, potrafisz się wspaniale dzielić”

– ucz swoje dziecko, że nie wszystko co otrzyma jest dla niego – wskaż, że np. paczka ulubionych cukierków została zakupiona dla wszystkich domowników, zatem należy się nimi podzielić

Można zauważyć, że problemy z dzieleniem się najczęściej jest cechą występującą u dzieci, które nie mają kontaktu ze swoimi rówieśnikami, czyli te dzieci, które są jedynakami i przebywają tylko wśród dorosłych, dzieci, które nie uczęszczały do żłobków czy przedszkoli, bądź te, które nie korzystają z ogólnodostępnych placów zabaw. Dlatego ważne jest, by stwarzać okazję by dziecko miało czas na przebywanie w grupie rówieśniczej. Im więcej i częściej będzie przebywać z innymi dziećmi, tym szybciej zrozumie, iż dzielenie się i wspólna zabawa jest fajna i są nierozłączne.

Sam proces socjalizacji to długa droga, z którą dzieci bardzo różnie sobie radzą. Dlatego warto dziecka uczyć reguł życia społecznego, uczyć asertywności i współpracy przy jednoczesnym zachowaniu umiaru. Nie można również wymagać od dziecka by pożyczało swoje zabawki wbrew sobie, trzeba zachować granice i by dziecko nie stało się uległe. Poszanowanie swojej i jego własności jest niezmierne ważne. Nie należy „programować” dziecka na bezwzględne dzielenie się po to, aby pełnić za każdym razem oczekiwania innych osób. Dzieci, tak samo jak dorośli mają prawo do swojego zdania. Poczucie własnej wartości, stanie się kluczem do poczucia bezpieczeństwa i wiary we własne możliwości i siły w dorosłym życiu.

Przytaczając sytuację, z którą mamy styczność bardzo często: Oczekuje się od dziecka, że z łatwością podzieli się zabawką i zrezygnuje z niej natychmiast tylko po to, by zaspokoić żądanie kogoś innego. Dlatego ważne jest, by nie wymuszać dzielenia się na siłę natychmiastowo. Warto zaczekać, aż dziecko zakończy swoją zabawę daną zabawką i w momencie, gdy nie będzie jej potrzebował – wtedy zasygnalizować, że to jest dobry moment na dzielenie się. Należy uczyć dzieci sygnalizowania również o swoich potrzebach – „Pożyczę Ci zabawkę, gdy tylko skończę się nią bawić.” To nauczy waszego dziecka asertywności, która jest bardzo przydatną umiejętnością.  Warto również potrafić powiedzieć „nie”.

Pamiętaj również, że dziecko czekając na swoją kolej otrzymania zabawki może być tym czekaniem sfrustrowane, gdyż jak wiadomo dzieci chcą wszystko mieć na „już” a nie na „później”. I na te uczucia należy mu pozwolić. Dzięki temu dziecko uczy się w jaki sposób kontrolować swoje zachowania oraz wspiera rozwój mózgu.

Podczas zabawy, w której dzieci dzielą się swoimi zabawkami, czasem dochodzi do konfliktów między nimi. Dzieci wyrywają sobie zabawki nawzajem, krzyczą. I na takie sytuacje należy dziecko przygotować. Wytłumaczyć, że nie każde dziecko jest takie same, że czasem dzieci reagują impulsywnie na słowo „nie”. I zaproponować, by w takich sytuacjach mówiło innym dzieciom, że pożyczy im zabawkę, kiedy samo zakończy nią zabawę. Dzieci nie powinny być zmuszane do dzielenia się, do natychmiastowego oddawania zabawki innemu dziecku, gdy tego nie chce. W domowych warunkach, gdy występuję konflikt między rodzeństwem związany z zabawą daną zabawką, skuteczny może okazać się stoper, którym sprawiedliwie można rozdzielić czas zabawy, np. dziesięć minut dla każdego dziecka.

Rodzice również są w stanie i mogą wspierać dobre relacje między dziećmi, poprzez nienakręcanie rywalizacji i zazdrości, ucząc komunikacji bez przemocy i unikając porównań. Wsparcie oznacza stworzenie odpowiednich warunków dzieciom (przestrzeni, narzędzi, atmosfery) do tego, by samodzielnie mogły rozwiązać konflikty między sobą. Rodzic nie powinien ingerować, decydować o tym kto ma rację i rozwiązywać konfliktów za dzieci.

Z czasem dzieci zrozumieją, że dzielenie jest fajne i przynosi wiele radości, jednocześnie nie przekraczając granic własności.