Ból gardła i kaszel u dziecka

Chore lub przeziębione dziecko jest źródłem zmartwień każdego rodzica. Nie zawsze konieczna jest wizyta u lekarza. Może okazać się, że ból gardła i kaszel zniknie po kilku dniach – warto sięgnąć po leki bez recepty, które zahamowują rozwój infekcji, a także łagodzą nieprzyjemne dolegliwości. Nie można również nie wspomnieć o domowych metodach na poprawę samopoczucia. Niestety w wielu przypadkach maluch odmawia zjedzenia kanapki z czosnkiem, a nawet wypicia syropu z cebuli. W takiej sytuacji często sięgamy po środki farmakologiczne, które są akceptowane przez kilkulatka. Poniżej przedstawiono kilka sprawdzonych porad, dzięki którym można łatwiej i szybciej uporać się z uciążliwymi dolegliwościami. Warto także dowiedzieć się, kiedy przerwać leczenie domowe i zgłosić się do pediatry.

Co wywołuje ból gardła u dziecka?

Ból gardła to powszechna dolegliwość, która posiada różne podłoże. Najczęściej występuje ona na skutek rozwoju infekcji bakteryjnej lub wirusowej. W takiej sytuacji najczęściej pojawiają się objawy towarzyszące, takie jak np. gorączka, dreszcze, bóle mięśni, brak apetytu, spadek energii. Ból gardła u dziecka może być także wynikiem przewlekłego stanu zapalnego (m.in. gardła, migdałków, zatok przynosowych). Trzeba także wspomnieć o alergiach (np. na dym papierosowy), które również mogą wywoływać stany zapalne.

Bywa tak, że ból gardła jest wynikiem zatrzymania ciała obcego w przełyku. Młodsze dzieci szczególnie chętnie gryzą różnego rodzaju drobne elementy, które mogą zostać połknięte. Ponadto, omawiana dolegliwość może stanowić następstwo poparzenia przełyku. Połknięcie zbyt gorącego jedzenia lub płynu może nieść za sobą wiele negatywnych konsekwencji, jednak niedogodności zwykle mijają samoczynnie po kilku dniach. Uraz mechaniczny lub oparzenie przełyku to ból ostry, który pojawia się nagle. W niektórych przypadkach konieczna jest interwencja medyczna! Utknięcie ciała obcego w przełyku może doprowadzić nawet do uduszenia.

Czy ból gardła zawsze wywołuje kaszel?

Ból gardła nie zawsze wywołuje kaszel, nawet jeśli jego podłożem jest infekcja bakteryjna lub wirusowa. Wszystko zależy od stanu małego pacjenta. Faktem jest jednak to, że bardzo często pojawia się kaszel suchy lub mokry, który może utrzymywać się przez kilka dni, a nawet tygodni. Nierzadko utrudnia on codzienne funkcjonowanie. Wbrew pozorom kaszel nie musi występować w tym samym czasie, co inne objawy przeziębienia lub choroby. Może on pojawić się po zakończeniu infekcji, gdy stan zdrowia dziecka powróci do normalności. Nie należy jednak go ignorować, gdyż może okazać się, że przyczyna jest zupełnie inna (np. zakażenie pasożytnicze, które rozwinęło się na skutek osłabienia układu immunologicznego).

Ból gardła może wywoływać następujące rodzaje kaszlu:
– Kaszel suchy – w takim przypadku bardzo często mamy do czynienia z pojedynczymi kaszlnięciami, nad którymi trudno zapanować. Dziecko ma poczucie łaskotania w gardle, jednak zalegająca wydzielina nie jest usuwana.
– Kaszel mokry – zwykle jest on duszący, a zarazem napadowy. Zalegająca wydzielina jest możliwa w usunięciu – należy wziąć pod uwagę, że kilkuletnie dzieci bardzo często połykają ją. Ze względu na intensywność kaszlu po czasie mogą pojawić się bóle jamy brzusznej.
– Kaszel mieszany – nie można jednoznacznie określić, jaki rodzaj kaszlu występuje u malucha, ponieważ objawy nie są jednoznaczne.

Warto dodać, że kaszel u dziecka może nasilać się w nocy. Po położeniu się do łóżka wydzielina spływa po tylnej powierzchni gardła, co wywołuje potrzebę odkaszlnięcia. Jest to bardzo męczące dla malucha, który nie może zregenerować się, ani odpocząć od męczących dolegliwości. W takiej sytuacji skuteczne mogą okazać się syropy hamujące kaszel. Warto także spróbować położyć dziecko w pozycji półsiedzącej.

Nocny kaszel bywa także objawem pasożytów. Dobrze jest o tym wiedzieć, jeśli dolegliwość pojawiła się niespodziewanie i nie towarzyszyły jej żadne inne objawy (m.in. ból gardła). Pediatra najprawdopodobniej zleci badania na obecność pasożytów, jednak należy uwzględnić, że mogą być one trudne w zdiagnozowaniu. Czasami kilkakrotnie otrzymuje się wynik fałszywie ujemny.

Jakie leki na ból gardła i kaszel u dziecka?

Ból gardła i kaszel u dziecka bardzo często jest leczony w warunkach domowych. W aptece dostępnych jest wiele środków farmakologicznych, które dostępne są bez recepty. Należy jednak podawać je z głową! Nie zaszkodzi umówić się na poradę telefoniczną z lekarzem, tak aby upewnić się, że nie jest niezbędna wizyta w przychodni. Do dyspozycji mamy m.in.:

– syropy na kaszel (suchy/mokry/mieszany, przeciwkaszlowe),
– pastylki do ssania na ból gardła,
– środki na ból gardła w aerozolu (do rozpylania),
– płukanki ziołowe do gardła,
– lizaki z substancjami leczniczymi,
– sól fizjologiczna, zioła, olejki do inhalatorów.

Jakie substancje czynne są bezpieczne dla dzieci?

Wiele popularnych środków farmakologicznych na ból gardła i kaszel przeznaczonych jest wyłącznie dla osób dorosłych. Z tego względu najlepiej sięgnąć po produkty dedykowane maluchom. Zmniejsza to ryzyko wystąpienia objawów niepożądanych. Oczywiście odrębną grupę pacjentów stanowią alergicy oraz osoby nadwrażliwe na konkretne substancje czynne. Ważne jest to, aby przed podaniem dziecku leku zapoznaj się z ulotką. Spora ilość produktów przeznaczona jest chorym powyżej 12 roku życia.

Do substancji czynnych często znajdujących się w środkach farmakologicznych dla dzieci można zaliczyć m.in.:

– Amylometakrezol – wykazuje działanie antyseptyczne, dzięki czemu wspomaga leczenie infekcji. Jest to składnik, który często występuje w tabletach oraz pastylkach na ból gardła.
– Chlorheksydyna – to związek o działanie przeciwbakteryjny, który spotykany jest w płynach do płukania jamy ustnej oraz gardła, ale nie tylko. Ważną rolę odgrywa stężenie substancji czynnej – zbyt wysokie nie jest odpowiednie dla kilkulatków!
– Lidokaina – jest to składnik, który przynosi szybką ulgę w przypadku bólu gardła. Może okazać się także pomocny, jeśli wewnątrz jamy ustnej pojawiły się bolesne zmiany.
– Benzokaina – medykamenty przeciwbólowe z tym składnikiem nie mogą być podawane dzieciom poniżej 2 roku życia. Omawiana substancja znajduje się w wielu tabletkach oraz aerozolach na ból gardła. Przynosi szybką ulgę, co stanowi niewątpliwy plus.
– Prawoślaz – w aptekach można znaleźć wiele syropów powstałych na bazie korzenia prawoślazu. Działają one łagodząco oraz ochronnie na błonę śluzową gardła. Stanowią wsparcie w przypadku kaszlu.
– Babka lancetowata – wyciąg roślinny łagodzący nieprzyjemne objawy przeziębienia oraz infekcji dróg oddechowych. Nie wszystkie syropy wyprodukowane w oparciu o ten ekstrakt są wskazane dla dzieci poniżej 12 roku życia! Właśnie dlatego niezbędne jest zapoznanie się z ulotką.
– Chlorchinaldol – to substancja przeciwgrzybicza, która jest pomocna podczas leczenia infekcji bakteryjnych jamy ustnej oraz gardła. Warto wspomnieć, że w aptekach znajdują się pastylki smakowe, które są chętnie wybierane dla dzieci.
– Olejki eteryczne – w środkach na ból gardła najczęściej można spotkać się z takimi składnikami, jak tymianek, szałwia, mięta, eukaliptus.

Czy inhalacje to dobry pomysł?

Inhalacje są rekomendowane w przypadku duszącego kaszlu u dzieci i dorosłych. Dobrze jest zaopatrzyć się w profesjonalne urządzenie, które nie jest drogie, a znacząco zwiększa komfort przeprowadzania domowej kuracji. Ciekawym jest, że inhalacje mogą być przeprowadzane już od wieku niemowlęcego. Nie trzeba więc obawiać się niepożądanych następstw tego procesu.

Do inhalacji można zastosować m.in.:
– sól fizjologiczną,
– olejek eukaliptusowy,
– olejek z drzewa herbacianego,
– olejek sosnowy,
– napar z nagietka.

Wybór jest o wiele większy, a wszystko zależy od objawów, z jakimi boryka się mały pacjent. Substancje ziołowe są bezinwazyjne, a zarazem powszechnie dostępne. Warto jednak wiedzieć, że lekarz może zalecić inhalacje wykonywane za pomocą środków na receptę. Po roztwory i silnym działaniu lepiej nie sięgać bez konsultacji z pediatrą.