Koregulacja

„Koregulacja to taki proces, który zachodzi tu i teraz. Oznacza, że razem możemy pomieścić więcej”. Ariele Schwartz

Człowiek jest istotą społeczną i żeby mógł żyć poprawnie niezbędni są do tego inni ludzie. Na przeżycie w pojedynkę człowiek nie za bardzo ma szansę. Zatem każdy z nas potrzebuje osób, które pomogą nam w regulacji naszych stanów emocjonalnych. Dzieci bardzo potrzebują dorosłego, by nauczyli ich regulacji własnych emocji. Żeby dziecko potrafiło się samo regulować, najpierw potrzebuje do tego relacji z dorosłym. Dorośli dają dzieciom wsparcie i ukojenie. W ten sposób dochodzi do budowania relacji między nimi. Relacje przyczyniają się natomiast do procesu współregulacji, czyli koregulacji.

Warto również podkreślić i zauważyć, iż stan emocjonalny, w jakim znajduje się jedna osoba bardzo mocno wpływa na stan emocjonalny innych osób. To zjawisko nazywamy wzajemnym oddziaływaniem. Dzięki niemu możemy lepiej radzić sobie z trudnościami, które napotykamy w swoim życiu. Ten podstawowy instynkt służący przetrwaniu, czyli koregulacja pomaga nam w poprawnym życiu. Bez relacji nie ma koregulacji. Dlatego tak bardzo ważne jest, jakie relacje tworzymy z dziećmi, jak o nie dbamy i w jaki sposób te relacje tworzymy.

Należy tak dbać o relacje z dzieckiem, by w jego organizmie poziom kortyzolu był na przeciętnym poziomie. W takim przypadku dziecko funkcjonuje bardzo spokojnie, wyciszone się uczy, słucha i spokojnie się bawi oraz współpracuje. Gdy dziecku nie przeszkadza w tych czynnościach stres to mózg jest zintegrowany a wszystkie funkcje układu nerwowego są na dobrym poziomie.

I w tym momencie warto również powiedzieć kilka słów na temat przestymulowanie dziecka. Jest to moment, w którym do dziecka dociera zbyt duża ilość bodźców i dziecko nie ma zaspokojonych podstawowych potrzeb fizjologicznych. Takie sytuacje powodują, że dziecko doświadcza bardzo dużo stresu a to powoduje napięcie i pobudzenie. Gdy dziecko zostanie przestymulowane to możemy zauważyć w jego działaniach złość i gniew. Do tego może agresywnie się zachowywać, na przykład: bije, pluje, gryzie. W takiej sytuacji nie należy ganić dziecka a pomóc mu, wesprzeć. To zadanie należy do dorosłego. To rodzic ma za zadanie wyregulować dziecko i pomóc mu w rozwiązaniu sytuacji. Takie zjawisko właśnie nazywamy regulacją, to znaczy, kiedy układ nerwowy rodzica pomaga układowi nerwowemu dziecka.

Pamiętajmy również o tym, że koregulacja nie zachodzi tylko w relacjach rodzic i dziecko, ale również istnieje ona w relacjach dorosły – dorosły. Bardzo dobrym przykładem takiej koregulacji jest na przykład przyjaciel, do którego zgłaszamy się, gdy mamy trudny czas a on nas wysłucha, zrozumie i wesprze.

Jak rodzic może wspierać dziecko podczas koregulacji emocji?

Najważniejsze to: być w kontakcie ze sobą, ze swoim ciałem i emocjami. Gdy jesteśmy silnie pobudzeni i czujemy napięcie, albo jesteśmy rozdrażnieni nie należy dążyć do  koregulacji. Po czym poznać, że to nie jest czas na koregulację? Należy zwrócić uwagę, czy w naszej głowie nie pojawia się myśl typu: „robi mi na złość, specjalnie żeby mnie zdenerwować”, „manipuluje mną”, bądź inne wskazania, które mają na celu oceniać dziecko. Kolejnym wsparciem dziecka jest przeżywanie nieprzyjemnych emocji wraz z nim, towarzyszenie mu w tym. Bardzo często jest tak, że samo bycie obok dziecka wystarczy, aby ta emocja minęła. Ale emocje muszą wybrzmieć do końca. Następnie należy akceptować emocje. Akceptację emocji okazujemy poprzez bycie przy dziecku, przez przytulenie go, bądź dotyku jego ramiona o ile dziecko na to pozwala. Takim gestem pokazujemy dziecku, że akceptujemy to, co dziecko właśnie przeżywa. Warto również zwrócić uwagę na to, że dzieci, które są silnie pobudzone nie zawsze chcą być dotykane, dlatego w tych momentach należy być tylko i wyłącznie obok, blisko pozostawiając dziecku przestrzeń. Kolejnym ważnym wsparciem jest nazywanie emocji, które dziecko właśnie przeżywa. Nazywanie tych emocji niektórym dzieciom pomaga. Tylko należy pamiętać, że samo nazywanie emocji nie sprawi, że dziecku będzie lepiej, ale poprzez nazwanie pomożemy ubrać w słowa to, co przeżywa. Warto użyć tutaj słów: „Widzę, że…”, „Słyszę, że…”. Podczas rozmowy należy być ostrożnym, a to dlatego, że często żyjemy w przekonaniu, że rozmowa pomaga, gdyż my dorośli najczęściej regulujemy siebie właśnie poprzez rozmowę. Warto zwrócić również uwagę na to, że dziecko reguluje się przez ciało. A to oznacza, że potrzebuje bliskości, ruchu, swobodnej zabawy. Nieraz można zauważyć, iż nasze mówienie dokłada dzieciom jeszcze więcej napięcia. Dlatego dzieci nie lubią słów – one lubią gesty. Bądźmy blisko, Przytulaj my, dajmy dzieciom poczucie wsparcia i bliskości.

Dzieciom należy również pomóc w poszukiwaniu strategii do radzenia sobie z trudnymi doświadczeniami. Rozmowę na temat poszukiwań tych dróg należy odbyć dzieckiem w momencie, gdy jest spokojne. Pamiętajmy, iż każde dziecko ma różny rodzaj radzenia sobie z napięciem. Jedne dzieci obgryzają skórki, paznokcie, albo kręcą się wokół czy nawijają włosy na palec. W takim przypadku potrzebne jest zrozumienie. To, co dla nas – dorosłych może wydawać się niewspierające i uważamy, że w ten sposób dziecko robi sobie krzywdę to dla dziecka na ten moment jest to jedyne słuszne rozwiązanie. Należy również obserwować dziecko. Dzięki temu możemy nauczyć się czytać stany emocjonalne i zauważyć to, co się z nim w danym momencie dzieje. Tak jak my potrafimy odczytywać swoje emocje i wiemy, kiedy osiągamy ich szczyt, to umiejętność odczytywania tego, co się dzieje z dzieckiem pozwoli nam reagować dużo wcześniej. Zatem warto odłożyć wszystko na bok i skupić się na wspieraniu dziecka tak, by mogło wrócić do swojej równowagi. Te filary wsparcia są bardzo istotne w koregulacji.

A co nie pomaga w regulacji dziecka?

Przeszkodami w prawidłowej koregulacji jest blokowanie tego, co dziecko przeżywa. Nie pozwolenie dziecku na wybrzmienie jego emocji. Ocenianie tego, co dziecko przeżywa słowami, na przykład „wstydź się”, „nieładnie”,” nie zachowuj się w ten sposób – tak grzeczne dzieci nie robią „. Używanie słów, które ośmieszają dziecko, typu:.” Zachowujesz się jak małe dziecko „. Nałożenie kary poprzez m.in. odmówienie kontaktu z dzieckiem: „ jak się nie uspokoisz, to nie będę z tobą rozmawiać”, bądź „wróć jak ci przejdzie”.

To tylko niektóre z przeszkód w poprawnej relacji z dzieckiem. Należy pamiętać, że dziecko, które jest emocjonalnie rozregulowane potrzebuję kontaktu z rodzicem, a gdy jest w szkole czy w przedszkolu – nauczyciela. I tak jak wcześniej wspominałam koregulacja polega na tym, że jeden układ nerwowy pomaga drugiemu układu nerwowemu. Bardzo często słyszy się o pojęciu: samoregulacja. Jednak należy pamiętać, że dziecko właśnie uczy się jej dopiero poprzez doświadczenie koregulacji. Jeśli dziecko nie będzie przez nas koregulowane, to będzie miało problemy z samoregulacją w przyszłości.

Jako ciekawostkę podam, iż zjawisko koregulacji nie występuje tylko wśród ludzi. Możemy je zaobserwować również wśród innych ssaków. Wspólnym mianownikiem, który będzie regulujący i kojący dla nas tak samo jak i dla naszego dziecka czy zwierzęcia to przytulenie oraz głaskanie.

Warto zapamiętać: dzieci potrzebują nas. Do koregulacji zachodzi w relacji z drugim człowiekiem.

Zatem drodzy rodzice: dbajcie o emocje wasze, waszych dzieci i sprawcie, aby koregulacja była właściwa, aby w przyszłości wasze dziecko mogło poradzić sobie z różnymi emocjami poprzez samoregulacje.